سونوگرافی در کجا کاربر دارد و انواع سونوگرافی - آروین کلینیک

بزرگترین و مهمترین اتفاقاتی که در کشف دستگاه سونوگرافی دست به دست هم دادن بین سال ها 1826 تا 1912 اتفاق افتاد در این سال ها یک فیزیکدان سوئیسی بنام دنیل کلادون سرعت صوت در آب را اندازه گیری نمود و پس از آن جناب داپلر مقاله ای درباره تاثیرات داپلر را تالیف کرد و پس از آن پیرر کوری و جاکواس امواج فراصوت را کشف کردند که در آن زمان ها به آن پیزوالکتریک گفته میشود.

در سال 1912 غرق شدن کشتی تایتانیک الهام بخش پاول لانگوین و جناب چلوفسکی برای تولید دستگاه تولید امواج فراصوت برای تشخیص قندیل های کف دریا بودند. درسال 1942 کارل دویسک و برادرش از یک وسیله مشابه دستگاه برای مطالعه ایرادات مغز استفاده کردند. بعد از و درسال 1942 کارل دویسک و برادرش از یک وسیله برای مطالعه مشکلات مغز استفاده کردند و در نهایت در سال 1947 جرج لدویگ از سونوگرافی و امواج فراصوت برای تشخیص سنگ کیسه صفرا استفاده نمود.

یکی از معروفترین کاربردهای سونوگرافی در سال 1968 استفاده ازآن برای مشاهده مشکلات درمفاصل بازوها بود دو سال پس‌از در آمریکا اولین اجتماع رسمی سونوگرافی بوجود آمد اوایل ساخته شدن این دستگاه برای تصویربرداری آنرا به یک تلوزیون سیاه و سفید متصل میکردند و تصاویر بدست آمده روی یک نوار ویدیویی ضبط میشد در همین سال بود که شغلی بعنوان متخصص سونوگرافی به رسمت شناخته شد و بوجود آمد در اوایل اسم آنها اجتماع تشخیص دهندگان بود که سپس به متخصصان سونوگرافی تغییر نام دادند.

ازسال 1982 سونوگرافی کنونی با دقت بالا و تصویربرداری دقیقتر شروع شد در سال 1989 تجهیزات با طول موج داپلر شامل تصویربرداری رنگی و استاندارد شروع شد و در همین زمان اولین تصویربرداری سه بعدی‌از جنین نیز انجام شد درسال 2013 در کشورهای پیشرفته تر مبدل را به تلفن همراه وصل کرده و تصویربرداری را انجام میدهند و سرانجام درسال 2016 سونوگرافی کبد توسط سازمان غذا و دارو تایید شد. اما در آینده چه تغییراتی درآن رخ خواهد داد؟
با خواندن تاریخچه آن اعتمادتان نسبت به استفاده ازآن بسیار بیشتر میشود.

سونوگرافی چیست؟

سونوگرافی روشی امن برای تصویربرداری است که‌از امواج فراصوت برای تصویربرداری استفاده میکند این روش میتواند به روند رشد جنین در رحم کمک کند و همچنین در تشخیص مشکلات جدی شامل مشکلات خونی، سنگ صفرا بای تشخیص سلامت و ایمنی شما توسط تصویربرداران حرفه ای عمل میکند.

یک آزمایش تصویربرداری تشخیصی با عوارض کم است. از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر یا ویدیوهای فوری از اندام های داخلی یا سایر بافت ها مانند رگ های خونی استفاده می کند. عکس اولتراسوند سونوگرافی نامیده میشود. به پزشکان و متخصصان این امکان را میدهد تا جزئیات بافت های نرم داخل بدن را بدون ایجاد برش ببینند.

سونوگرافی چگونه انجام میگیرد؟

مشابه فناوری سونار است که‌از امواج صوتی برای تشخیص اجسام زیر سطح اقیانوس استفاده میکند. متخصصان مراقبت های بهداشتی بنام سونوگرافیست های پزشکی تشخیصی برای استفاده از پروب اولتراسوند آموزش دیده اند. کاوشگر وسیله ای است که امواج صوتی ساطع میکند.

یک متخصص سونوگرافی ژل مخصوصی را روی قسمتی‌از بدن که بررسی خواهد کرد قرار میدهد. آنها مبدل را بر روی قسمتی ازبدن که نیازمند تصویربرداری است عبور میدهد. امواج صوتی از مبدل و به بافت های داخلی منعکس میشود. امواج صوتی ارسال شده پس‌از برخورد با اندامهای داخلی تصویری ایجاد میکنند که بر روی مانیتوری که کنارتان قرار دارد قابل مشاهده میباشد.

سونوگرافی برای تصویربرداری چه قسمت هایی قابل استفاده است؟

برای تشخیص انواع بیماری ها و مشکلات داخل بدن مانند وجود سنگ کلیه، سنگ صفرا، سرطان و مشکلات خونی استفاده میشود تصویربرداری دربخش های زیر صورت میگیرد:
• سینه ها
• دستگاه گوارش (مانند کبد، پانکراس یا کیسه صفرا).
• سیستم ادراری (مانند کلیه ها یا مثانه)
• قلب و عروق خونی
• طحال
• بیضه
• دستگاه تناسلی زنان (مانند تخمدان ها یا رحم).
• تیروئید
• مغز، باسن یا ستون فقرات (در نوزادان).

پزشکان و متخصصان گاهی برای انجام دقیق برخی روش ها استفاده میکنند. بعنوان مثال،میتواند قرار دادن سوزن را در بیوپسی سوزنی هدایت کند.

چگونه باید برای سونوگرافی آماده شویم؟

برخی عوامل (مانند داشتن مثانه یا معده پر) می‌توانند باعث شوند که تصاویر حاصل ازسونوگرافی جزئیات را بسیار بهتر به نمایش بگذارند..پزشک و یا متخصص تصویربرداری شما قبل از انجام مراحل تصویربرداری نکات مهم در نشان دادن جزئیات بهتر را به شما گوشزد خواهند کرد.
ممکن است برای آماده سازی نیازی به انجام کاری نداشته باشید. یا پزشک شما ممکن است از شما بخواهد تا :

• قبل اسکن از دستشویی استفاده نکنید.
•  درست قبل اسکن مقدار مشخصی آب بنوشید.
• چند ساعت قبل انجام از خوردن یا آشامیدن غیر آب خودداری کنید.

سونوگرافی چگونه انجام میشود؟

بسته به اینکه کدام قسمت بدن را اسکن کرده اید، آماده سازی شما متفاوت است. پزشک شما ممکن است ازشما بخواهد که گان بپوشید یا آن قسمت که نیاز به سونوگرافی دارد را بدون لباس بگذارد. برای اسکن، به پهلو یا پشت روی یک میز راحت دراز می کشید. آزمایش اولتراسوند معمولا 30 دقیقه تا یک ساعت طول میکشد.

• درطول تصویر برداری، متخصص روش های زیر را انجام خواهد داد:
• اعمال ژل: در ابتدا مقداری ژل به روی پوستتان در قسمتی که نیاز به تصویربرداری دارد زده خواهد شد تا مبدل به راحتی روی پوست بلغزد و تصویربرداری را انجام دهد.
•  از اسکنر استفاده می کند: تکنسین یک ابزار دستی را روی ژل حرکت میدهد. اسکنر ممکن است روی پوست یا داخل بدن شما حرکت کند.
•  از شما میخواهد که بی حرکت بمانید: پزشک متخصصتان ازشما میخواهد تا درطی زمان تصویربرداری بی حرکت بمانید تا تصاویری واضح از اندامهایتان بدست بیاید اگر در زمان تصویربرداری تکان بخورید عکسها کاملا بی کیفیت شده و نیازمند این هستید که مجددا تصویربرداری را انجام دهید.
• پوست شما را تمیز میکند: پس از انجام  پزشک باقی مانده ژل را از روی نقطه ای که تصویربرداری شده است پاک خواهد کرد.

انواع سونوگرافی شامل چه قسمت هایی است؟

داپلر با استفاده‌از طول موج های فراصوت قابلیت تصویربرداری جریان خون در رگ های خونی را درحین سونوگرافی داشته و تمام جزئیات درطی سونوگرافی مشخص میشود. نوع سونوگرافی شما به جزئیات مورد نیاز و قسمتی که نیاز به تصویربرداری دارد بستگی دارد که عبارتند از:

سونوگرافی از شکم: این نوع با استفاده ازیک مبدل‌از اعضا داخلی بدنتان تصویربرداری میشود تا مشکلات احتمالی مشخص و درمان شود.

سونوگرافی آندوسکوپیک: یک پزشک با دقت یک لوله انعطاف پذیر (بنام آندوسکوپ) را در گلوی شما هدایت می کند. این لوله دارای پروب اولتراسوند در انتهای آن می باشد. کاوشگر داخل و خارج اندام های گوارشی یا شکمی مانند کبد را نشان می دهد. در طول این روش، پزشک شما ممکن است یک نمونه بافت کوچک را برای تجزیه و تحلیل بیشتر در آزمایشگاه بردارد. سونوگرافی ترانس رکتال: پزشک تصویربردار با استفاده ازیک وسیله مبدل و وارد کردن ان به رکتوم از داخل روده تصویربرداری میکند و رکنوم و سایر بافت های مجاور مانند پروستات در مردان را ارزیابی میکند.

سونوگرافی ترانس واژینال: تکنسین شما یک پروب را وارد واژن می کند. بافت های تولید مثلی مانند رحم یا تخمدان ها را نشان میدهد. بافت های تولید مثلی مانند رحم یا تخمدان ها را نشان میدهد. ترانس واژینال گاهی اوقات لگن نامیده میشود زیرا ساختارهای داخل لگن (استخوان های لگن) را ارزیابی میکند. با کنتراست: این روش، ارائه دهنده شما مواد حاجب رنگی را ازطریق کاتتر یا IV درطول انجامش تزریق میکند. این مواد کمک می‌کنند تا تصویر واضح‌تری از اندام‌های شما نشان داده شود و معمولاً برای کلیه، کبد و مثانه استفاده می‌شود.

پس از سونوگرافی چه رخ خواهد داد؟

پس‌از تصویربرداری تکنسین تصویر بدست آمده را به رادیولوژیست ارسال میکند. برخی موارد تکنسین نتیجه بدست آمده را مستقیما از روی سیستم در زمان سونوگرافی برایتان میخواند. سپس رادیولوژیست پس‌از تصویربرداری یک گزارش تصویری برای پزشکتان ارسال میکند و معمولا پس‌از چند روز  جواب آن آماده میشود.

آیا سونوگرافی ایمن میباشد؟

بله مطالعات گسترده انجام شده نشان میدهد که یک تکنولوژی ایمن است بدون ایجاد هیچگونه عوارض جانبی میباشد. در سونوگرافی بر خلاف دیگر تجهیزات تصویربرداری مانند سیتی اسکن و ام آر آی از اشعه استفاده نمیشود. حتما باید توسط فرد آموزش دیده و در داخل محیط بیمارستان و یا مطب انجام گیرد.

با انجام سونوگرافی چه مواردی تشخیص داده میشود؟

اولین موضوعی که هنگام شنیدن کلمه سونوگرافی به ذهن هر فردی خطور میکند بارداری است. تمامی ما فکر میکنیم تنها مختص بانوان بارداری است که روی تخت دراز کشیده و منتظر شنیدن ضربان قلب نوزاد بدنیا نیامده و یا تعیین جنسیت هستند اما کاربرد سونوگرافی بسیار فراتر ازاین موارد است و موضوع بارداری تنها یک قسمت آن است.

برای مثال برای تشخیص تومورهایی انجام میگیرد که توسط اشعه ایکس شناسایی نشده اند ولی براحتی قابل رویت هستند.
استفاده دیگر آن برای نمونه برداری است این روش پزشک با استفاده‌از مانیتور و مشاهده خط سیر سوزن در بدن میتواند نمونه برداری را انجام دهد.

سونوگرافی چه مشکلاتی از بدن را میتواند نشان دهد؟

علاوه بر بارداری، میتواند مشکلات عمده موجود در دستگاه گوارش را تشخیص دهد که عبارتند از:

• سنگ صفرا
• کیست
• مشکلات کبد چرب
• بزرگ شدن غیر طبیعی طحال
• سرطان جگر و یا کبد
• رشد غیر طبیعی کبد و پانکراس

ازآنجا که تصاویر بدست آمده از سونوگرافی در مقایسه با ام آر آی و سی تی اسکن بی کیفیت تر است اما تصویر برداری از بافت نرم تنها با سونوگرافی امکان پذیر میباشد و توسط دو نوع دیگر امکان پذیر نیست. برای برخی معاینات اولتراسوند، یک مبدل روی پوست فشار داده میشود و روی پوست حرکت میکند تا امواج صوتی را به اندام ها برساند. درموارد دیگر، مبدل در یک دهانه بدن قرار میگیرد تا تصاویر با بالاترین کیفیت را دریافت کند.

شکل و شدت اکو اولتراسوند به تراکم بافت مورد بررسی بستگی دارد. به عنوان مثال، هنگامی که امواج ازیک تومور جامد منعکس می‌شوند، می‌توانند الگویی از پژواک ایجاد کنند که کامپیوتر بصورت تصویری با رنگ روشن‌تر نشان می‌دهد.

آیا سونوگرافی میتواند زخم ها را هم تشخیص دهد؟

بسیاری از‌بیماران بابت تشخیص زخم های گوترشی با سونوگرافی بسیار سوال میکنند. زخم ها توسط سونوگرافی تشخیص داده نمیشوند اما دیگر روش های تصویربرداری میتوانند به تشخیص زخم ها کمک کنند. استفاده‌از آندوسکوپی و یا اشعه ایکس میتواند در مواردی باعث تشخیص زخم های گوارشی شود.

چه مشکلاتی را میتوان با سونوگرافی تشخیص داد؟

در تشخیص بیماری های بسیاری کاربرد دارد که عبارتند از:

سونوگرافی و تشخیص شرایط اسکلت عضلانی

این روش سونوگرافی میتواند مشکلات مربوط به بافت های نرم، اعصاب، رگ های خونی و مفاصل را که براحتی توسط اشعه ایکس تشخیص داده نمیشوند، تشخیص دهد. عمدتاً به تشخیص بیماری های عضلانی کمک میکند. بعنوان مثال، انواع کشیدگی عضلات را می توان تشخیص داد.

سونوگرافی و کمک به تشخیص توده های سینه

سونوگرافی برای تشخیص مشکلات سینه نیز بکار برده میشود. این روش غربالگری برای تشخیص ناهنجاری های سینه و توده های سینه درنظر گرفته شده است. پزشکان‌از اسکن اولتراسوند برای ارزیابی توده سینه استفاده میکنند، این به آنها کمک می کند تا بفهمند که یک توده کیست است یا تومور جامد. همچنین به تعیین اندازه توده و تشخیص سرطان سینه کمک می کند.

سونوگرافی و نقش آن در تشخیص سرطان تیروئید و مشکلات آن

زمانی که جواب آزمایش عملکرد تیروئید شما نشان دهنده مشکلات باشد‌از سونوگرافی برای تشخیص کم کاری و پرکاری تیروئید استفاده میشود. برای بهترین تشخیص و انجام آزمایشات تشخیصی بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.

آیا تشخیص سرطان با سونوگرافی امکان پذیر است؟

یک نوع خاص آزمایش تصویربرداری، سونوگرافی اطلاعاتی را تولید میکند که می تواند برای تشخیص سرطان، بویژه دربافت های نرم مفید باشد. اغلب،آن به عنوان اولین گام در فرآیند استاندارد تشخیص سرطان استفاده میشود. دارای فواید بسیاری نیز میباشد: برای مثال، این روش میتواند با سرعت و بدون قرار گرفتن فرد درمعرض اشعه انجام شود. از‌آنجا که،  تصاویری با وضوح یا جزئیات مشابه با سی تی اسکن یا ام آر آی تولید نمیکند، و همچنین نمی تواند تشخیص سرطان را به تنهایی تایید کند.

چگونه سونوگرافی میتواند به تشخیص سرطان کمک کند؟

شدت فرکانس های ارسالی دستگاه بسته به نوع بافت و محل قرارگیری آن میتواند متفاوت باشد. صوت بازتاب یافته از کیست های مایع و جامد متفاوت میباشد به‌این صورت میتواند بافت هایی را که ممکن است سرطانی باشد را پیدا میکند و باعث تشخیص آنها میشود اما این تنها روش سونوگرافی نمیباشد و برای تشخیص صد درصدی نیازمند دیگر ازمایشات نیز هستیم.

سونوگرافی در دوران بارداری و شیردهی

ازآنجا که سونوگرافی با استفاده‌از امواج فراصوت انجام میگیرد هیچگونه ضرری برای جنین و یا نوازد شما نخواهد داشت و ایمن ترین راه برای تشخیص و تصویربرداری این دوران میباشد.

هزینه سونوگرافی چه مقدار است؟

هزینه سونوگرافی به‌این بستگی دارد که به چه کسی و کجا مراجعه میکنید در مراکز دولتی باید مدتها منتظر نوبت سونوگرافی باشید اما این روش برایتان بصورت رایگان انجام میشود ولی درمکان های خصوصی هم زودتر کارتان انجام میگیرد و هم هزینه ای که باید برای آن پرداخت کنید زیاد نمیباشد.