تراکم استخوان پایین به پوکی استخوان منجر می شود. انجام غربالگری تراکم استخوان روشهای مختلفی دارد. در اینجا به آزمایشات تشخیص و 10 روش افزایش آن پرداخته می شود.

تراکم استخوان چیست؟ سنجش تراکم استخوان جزئیات - آروین کلینیک

تراکم استخوان یا انباشتگی مواد معدنی استخوانی (BMD)، مقدار مواد معدنی‌که دربافت موجود است را میگویند و به معنای جرم ماده معدنی درهر حجم از استخوان میباشد. اندازه گیری تراکم استخوان درپزشکی بالینی بعنوان یک شاخص غیرمستقیم پوکی و شکستگی استفاده میشود و بر اساس انباشتگی نوری درهر سانتی متر مربع ازسطح استخوانها درتصویربرداری با پروکسی اندازه گیری میشود. آزمایش تراکم استخوان تعیین میکند که آیا شما به پوکی مبتلا هستید یا خیر – اختلالی که با اسکلت هایی که شکننده تر هستند و احتمال شکستگی آن بیشتر است مشخص میشود.

این آزمایش از اشعه ایکس برای اندازه‌گیری چند گرم کلسیم و سایر مواد معدنی در یک بخش از اسکلت استفاده میکند. مواردی که بیشتر مورد آزمایش قرار میگیرند در ستون فقرات، لگن و گاهی اوقات ساعد هستند. سنجش تراکم استخوان معمولا بروش چگالی سنجی میباشد که معمولا دربخش های رادیولوژی یا پزشکی هسته ای دربیمارستانها و کلینیک های تخصصی انجام میشود.

اهمیت بالینی تراکم استخوان

تراکم میزان مواد معدنی(BMD) اندازه‌گیری میزان محتوای مواد معدنی دراسکلت های بدن است و یکی ازبهترین روشهای کیفیت آن درمطالعات بالینی و همچنین تحقیقات پزشکی میباشد. دراندازه گیری میزان تراکم استخوان عوامل متعددی تاثیرگذار است که میتوان ازمیان آنها به‌سن، جنس، بیماری، ژنتیک و سبک زندگی اشاره کرد و استانداردهای هنجاری خاصی باید برای گروه های مختلف و افراد خاص اعمال گردد.

ازشایع ترین اختلالات مربوط بمیزان کم میتوان به‌پوکی و همچنین افزایش خطر شکستگی اشاره کرد که درنتیجه کاهش استحکام و افزایش شکنندگی استخوان‌ است. عوامل دیگری همچون دیابت یا پرکاری تیروئید و سایر پارامترها همچون حداکثر توده استخوانی و همینطورکمبود استروژن درخانمها پس ازیائسگی هم برمیزان BMD تأثیرگذار است.

ازروشهای فن اوری موجود برای تعیین کمیت BMD می توان به‌جذب فوتون تک انرژی و دو انرژی، توموگرافی کامپیوتری کمی، و همچنین تصویربرداری رزونانس مغناطیسی اشاره کرد و ازهر کدام ازاین روشها بسته به‌هدف آزمایش و تجزیه و تحلیل، ویژگی‌های خاص فرد مورد آزمایش، محل استخوانی تحت آزمایش و همچنین تجهیزات مورد استفاده و پرسنل آموزش‌دیده در دسترس، هر کدام مزایا و محدودیت‌های مشخصی دارند .

درسالهای اخیر، مقادیر BMD با توجه به‌عوامل مختلفی همچون ازتخمین سن و جنس تا ازیابی میزان سوء تغذیه و مدل سازی مورد استفاده قرار گرفته است. زمینه گسترش استفاده ازاین متغیرها درتنظیمات پزشکی با توجه به‌تناقضات تکنیکی و روش شناختی گزارش شده درادبیات قرائت BMD، وجود دارد.

اهمیت بالینی تراکم استخوان

تراکم توده ماهیت کامپوزیتی دارد که به آن خاصیت مکانیکی منحصر به‌فردی میدهد. مواد آلی تشکیل دهنده آن عمدتا کلاژن نوع I است و مواد معدنی تشکیل دهنده آن (کریستال هیدروکسی آپاتیت تعبیه شده درالیاف کلاژن)است که اجزای اصلی اسکلت بدن میباشند. با توجه به‌میزان تاثیرگذاری آنها ازنظر خواص مواد، ثابت شده است که مواد معدنی نقش عمده و تاثیرگذاری دراستحکام استخوانها ایفا میکند، این درحالی است که میزان مواد  آلی بیشتر مسئول میزان توانایی تغییر فرم و شکل پلاستیک در تراکم استخوان است. تغییر درمیزان این المانها بر خواص مواد تاثیرگذار است.

با این اوصاف، می توان نشان داد که میزان افزایش فیزیولوژیکی و یا پاتولوژیکی ناشی ازمحتوای مواد معنی و همینطور کلاژن مسئولیت تغییرات درخواص ارتجاعی آن را به‌عهده دارد درحالی که میزان کلاژن سازی با رفتار پلاستیک در ارتباط است. دربحث تراکم استخوان میزان افزایش خطر شکستگی در اسکلت بدن را نمی توان فقط به‌خواص بافتی آن مرتبط دانست و نقش اصلی دریکپارچگی مکانیکی استخوانها بر عهده خواص ساختاری آن است. ساختار درونی و توده استخوانی ازعوامل دیگری هستند که بر مقاومت استخوان درمقابل نیروی اعمال شده تاثیرگذارند.

تعامل میان کمیت‌ قشر و ترابکولار باعث می شود تا تراکم استخوان و استحکام آن متعادل شود. پس ازرشد اسکلتی و بلوغ آن، یکی ازعوامل اصلی که نه تنها فعال یا غیرفعال شدن بازسازی را کنترل میکند بلکه تعادل بین برداشتن و یا رسوب آن را هم کنترل میکند استرس خارجی است که این پدیده میتواند همراه با تحریک هورمونی منجر به‌افزایش یا کاهش تراکم استخوان و ساختار آن شود که این مورد در ترابکولار بیشتر دیده می شود تا کورتیکال.

 عوامل اصلی در استحکام استخوان ترابکولار

تعداد ترابکولارو ضخامت آن. به همین دلیل، ارزیابی حجمی تراکم مواد معدنی استخوان (vBMD) بعنوان ابزار اصلی غربالگری بالینی و قبل ازعمل برای تراکم استخوان کم و افزایش خطر شکستگی استفاده شده است. vBMD این گونه تعریف میشود: نسبت محتوای BM به‌اندازه‌ که بر حسب گرم بر سانتی متر مکعب میباشد.

عمل برای تراکم استخوانی

روش دیگری که برای اندازه گیری BMD مورد استفاده قرار میگیرد، BMD ناحیه  خاص (aBMD) است که تعریف آن برابر است با محتوای BM درواحد سطح (g/cm2 ). این دو اندازه گیری کمی متفاوت هستند، زیرا مقادیر معادل برای vBMD در استخوانهایی با اندازه‌های مختلف باعث ایجاد aBMD متفاوتی میشود: هرچه‌استخوان بزرگ‌تر باشد، مقدار aBMD هم بیشتر میشود.

اوج تراکم استخوان در این آزمایش نشان دهنده حداکثر مقدار BM در کل بدن است که درطول زندگی یک فرد بدست آمده است. درحدود یک چهارم اوج تراکم استخوان یک فرد درفاصله زمانی 2 ساله با رسیدن به‌حداکثر قد فرد بدست می آید واز این مقدار 90 درصد اوج تراکم استخوان درسن 18 سالگی بدست می آید.

BMD تحت تأثیر عوامل زیادی میتواند قرار گیرد مانند بلوغ جنسی، سن، ژنتیک، فعالیت بدنی، شیوه زندگی، کلسیم رژیم غذایی، و وضعیت هورمونی/ یائسگی. _ به‌دلیل فرآیند پیری فیزیولوژیکی یا اختلالات متابولیک پوکی بوجود می آید که منجر به‌تغییرات درمیزان بازسازی تراکم استخوان میشود که این موضوع منجر بکاهش استحکام بافت‌استخوان و افزایش شکنندگی و خطر شکستگی آن میشود.  معمولاً با اندازه‌گیری BMD  پوکی استخوانها قابل تشخیص است و رایج‌ترین روش مورد استفاده برای این کار، اسکن با انرژی دوگانه اشعه ایکس (DXA) ازستون مهره های کمر و لگن بیمار میباشد.

تغییراتی که با افزایش سن درمتابولیسم توده استخوانی رخ میدهد دلیل افزایش خطر شکستگی است که منجر به‌بدتر شدن ساختار و ترکیب میشود. جدا ازکاربرد بالینی BMD، پزشکی قانونی و مردم شناسی از BMD برای تخمین جنسیت و سن، همچنین شناسایی شرایط پاتولوژیک مانند سوء تغذیه مزمن و ارزیابی تغییرات دیاژنتیکی درمواد استخوانی استفاده میکنند. همچنین، درمطالعات دیرینه انسان شناسی BMD  برای ارزیابی پوکی درجمعیت های باستان شناسی نیز استفاده میشده است، اگرچه تاثیرات تافونومیک جهت مخدوش کردن مقدارهای BMD تایید شده است.  

ما موثرترین عوامل بر تراکم استخوان و رایج‌ترین تست ها و آزمایشات و تکنیک‌های مورد استفاده جهت تعیین کمیت آن را مورد بررسی قرار میدهیم.

در تراکم استخوان چه عواملی بر BMD موثر هستند:

عواملی که در تراکم استخوان بر میزان BMD موثرند عبارتند ازسن  جنسیت، ژنتیک وراثت و سبک زندگی که به‌ترتیب دراین مقوله مورد بررسی قرار میگیرند.

سن و جنسیت

با افزایش سن ریزساختارهای قشر مغز نیز تغییر کرده و تخلخل بیشتری پیدا میکند، یعنی درواقع مقدار BMD و استحکام تراکم استخوان با سن رابطه منفی دارد. درنتیجه ازدست دادن توده استخوانی و تخریب ساختار آن احتمال شکستگی نیز افزایش پیدا میکند. با ارزیابی کانال هارسین و ناحیه استئون همزمان با بازسازی استئون با افزایش سن میزان نشان میدهدکه‌مقدار تخلخل داخل قشری نیز افزایش مییابد که‌ممکن است شاخصی برای تشخیص پوکی و افزایش خطر شکستگی مرتبط با سن باشد.

یک مطالعه اولیه که‌روی تراکم قشر اسکلتی بازو بر روی اجساد انجام شد، نشان دادکه تخلخل قشر با افزایش سن، در40 تا 80 سالگی از 4٪ به 10٪ افزایش مییابد ، اما BMD تغییرات مرتبط با سن را نشان نمیدهد. Riggs و همکاران ش کاهش کلی BMD را اینطور گزارش کردند: 47٪ درستون فقرات و 30٪ تا 39٪ در شعاعهای میانی و دیستال درطول عمر هر فرد انسانی بخصوص این مقدارکاهش قابل توجهی درزنان بالای 65 سال را نشان داد.

هنگام ارزیابی و مقایسه مسیرهای سنی برای مقدارهای BMD، تفاوت درمقدارهای هنجاری برای جمعیت های مختلف و همچنین سایر تأثیرات بیرونی باید درنظر گرفته شود .همچنین، اختلافی که‌درنتایج گزارش‌شده توسط مطالعات مختلف وجود دارد ممکن است بدلیل متغیرهای مورد استفاده (اندازه‌گیری‌های تراکم استخوان اصلاح‌شده درمحیط فضاهای عروقی و جذب) و عوامل دیگر همچون محل اسکلتی و رویکردهای روش‌شناختی باشد، که‌این مورد ممکن است پیامدهای متفاوتی را نیز به‌همراه داشته باشد.

استحکام  و میزان تراکم استخوان در بزرگسالی مستقیما با رشد و رشد اسکلتی در دهه های اول زندگی بستگی دارد. مردان نسبت به‌زنان درسنین بالاتر به‌اوج توده استخوانی میرسند. درهر دو جنس 40 درصد از تراکم توده اسکلتی بین 12 تا 16 سالگی ساخته میشود.

ارزیابی پوکی استخوان

ژنتیک و وراثت و اثر آن بر تراکم استخوان

عامل موثر دیگر بر میزان BMD و تراکم سلیقه ژنتیکی و وراثت فرد میباشد. درمطالعات مولکولی ارتباط بین پوکی و ژن هایی که‌مسئولیت تنظیم متابولیسم را دارند با ارتباط نزدیک بین این اختلال و ژن گیرنده ویتامین D نشان داده است. درمطالعات انجام شده بر تراکم استخوان نشان دادند که‌استحکام فمور و BMD برای سیاه پوستان درمقایسه با سفید پوستان بیشتر است.شیوع پوکی و میزان BMD پایین در بین سفیدپوستان بیشتر ازسیاه پوستان و بخصوص درزنان بیشتر ازمردان است. همچنین درزنان سفیدپوست، خطر شکستگی با سابقه خانوادگی مادر درارتباط است که‌نشان دهنده استعداد ژنتیکی برای خطر شکستگی بیشتر و تراکم و BMD کمتر است.

این مطالعات نشان داد، زنان آفریقای جنوبی و سیاه‌پوست آمریکایی تفاوت‌های BMD کمتری نسبت به‌تفاوت‌های بین گروه‌های سیاه و سفید ازیک منطقه جغرافیایی نشان دادند که‌نشان‌دهنده تأثیر ژنتیک بر BMD و تراکم است. علاوه بر این،  مطالعه ای که‌روی 112 جفت دوقلو ماده انجام شد، تأثیر ژنتیکی بر مقادیر BMD را نشان داد . نتایجی شبیه به این نتایج درمطالعات دیگر نیز بدست آمده است و شواهد زیادی تأثیر جمعیت/ژنتیکی بر تغییرات تراکم استخوان را نشان داده است.

سبک زندگی و اثر آن بر تراکم استخوان

عادتها و سبک زندگی فردی مانند رژیم غذایی، ورزش، مصرف الکل و سیگار نیز بر تراکم میزان BMD تأثیر دارند. مطالعات بالینی نشاندهنده این موضوع است که که ورزش ​​باعث افزایش تراکم استخوان دربزرگسالان جوان و در زنان یائسه میشود در حالی که‌هیچ  تاثیری بر مردان میانسال گزارش داده نشده است. نشان داده شده است که فعالیت بدنی بر سلامت عمومی بدن درتمامی سنین مفید است، اوج تراکم استخوانی را بهینه می‌کند و کاهش BMD مرتبط با سن را هم کاهش می‌دهد.

رژیم غذایی بر سلامت عمومی تراکم استخوان تأثیرگذار است  زیرا سلول‌های استخوانی مسئول فرآیند بازسازی به‌دریافت مواد مغذی پاسخ میدهند و استخوانها بعنوان محل ذخیره مواد معدنی عمل می‌کنند و تعادل بین جذب و دفع را حفظ میکنند. در میان ویتامین‌ها و مواد معدنی که‌برای داشتن تراکم استخوان سالم کمک میکنند، کلسیم، ویتامین‌های D، C و K، منگنز، پتاسیم و روی اهمیت خاصی دارند.

مطالعات تراکم استخوان همچنین نشان میدهد که‌مصرف زیاد الکل برمقدارBMD اثر منفی دارد، مصرف الکل با سطح کلسیم پایین و ازدست دادن بافت اسکلتی درارتباط است.اما با این وجود زمانیکه مصرف الکل و کلسیم زیاد باشد، مشاهده میشود که‌کاهش تحلیل آن را درپی دارد.

چرا انجام تراکم استخوان اهمیت دارد؟

هر چه میزان مواد معدنی شما بیشتر باشد، استخوانهای شما متراکم تر هستند پس عموماً شما قوی‌تر میشوید و احتمال شکستن آن‌ها بسیار کمتر میشود. تست تراکم استخوان با اسکن متفاوت است. اسکن استخوان نیاز به‌تزریق قبل ازتصویربرداری دارد و معمولاً برای تشخیص شکستگی، سرطان، عفونت و سایر ناهنجاری‌های اسکلتی استفاده میشود.

پزشکان از آزمایش تراکم استخوان برای موارد زیر استفاده میکنند:

  • انجام تراکم استخوان ازشکستگی جلوگیری میکند.
  • خطر شکستگی استخوان را مشخص میکند.
  • با انجام این آزمایش خطر ابتلا به‌پوکی مشخص میشود.
  • با انجام این روش میتوانید پوکی را درمان نمایید.

اگرچه پوکی درزنان مسن‌تر شایع‌تر است، اما مردان نیز میتوانند به‌این بیماری مبتلا شوند. صرف نظر ازجنس یا سن شما، پزشک ممکن است آزمایش تراکم استخوان را درموارد زیر توصیه کند:

  • کوتاه شدن قد بدون دلیل: افرادی که حداقل 4 سانتی متر ازقد خود را ازدست داده اند ممکن است دچار شکستگی های فشاری درستون فقرات خود شوند که پوکی یکی ازدلایل اصلی آن است.
  • شکستگی اسکلت:شکستگی‌های‌ استخوان و یا شکننده شدن آن زمانی اتفاق میافتد که آنقدر ضعیف و شکننده میشود که خیلی راحت‌تر ازحد انتظار میشکند. شکستگی ها گاهی اوقات میتواند ناشی ازسرفه یا عطسه شدید نیز باشد.
  • مصرف داروهای خاص: استفاده طولانی مدت ازداروهای استروئیدی، مانند پردنیزون، درروند بازسازی اسکلت اختلال ایجاد میکند – که میتواند منجر به‌پوکی شود.
  • کاهش سطح هورمونی: علاوه بر افت طبیعی هورمون‌ها که پس ازیائسگی اتفاق می‌افتد، استروژن زنان نیز ممکن است درطی برخی درمان‌های سرطان کاهش یابد. برخی ازدرمان های سرطان پروستات باعث کاهش سطح تستوسترون درمردان میشود. کاهش سطح هورمون های جنسی باعث کاهش تراکم استخوان میشود.

اهمیت انجان تراکم استخوان

انواع روش های انجام تراکم استخوان

DXA مرکزی: متخصصان آزمایش تراکم استخوان لگن و ستون فقرات را با استفاده ازدستگاه مرکزی DXA برای تشخیص پوکی توصیه میکند. DXA مخفف دو انرژی اشعه ایکس جذب سنجی است. هنگامی که آزمایش را نمیتوان روی لگن و ستون فقرات انجام داد، متخصصان  آزمایش مرکزی DXA استخوان رادیوس درساعد را پیشنهاد میکند.

پزشکان و متخصصان، تراکم استخوان را درلگن و ستون فقرات بدلایل مختلفی اندازه گیری میکنند. اول اینکه افراد مبتلا به‌پوکی شانس بیشتری برای شکستگی دارند. دوم، شکستگی استخوانهای لگن و ستون فقرات میتواند باعث مشکلات جدی‌تر ازجمله زمان بهبودی طولانی‌تر، درد بیشتر و حتی ناتوانی شود. تراکم استخوان درلگن و ستون فقرات همچنین میتواند احتمال شکستگی دیگر اعضای بدن را بسیار بیشتر کند.

در انواع تست های تراکم استخوان، بدن فرد کاملا پوشیده میباشد، اما باید مطمئن شوید که هیچ گونه قزن، زیپ و یا دکمه و هر شی فلزی درقسمت مورد نیاز برای سنجش تراکم استخوان وجود نداشته باشد. آزمایش معمولا کمتر از 15 دقیقه طول میکشد. تست تراکم غیر تهاجمی و بدون درد است. این بدان معنی است که هیچ سوزن یا ابزاری ازطریق پوست یا بدن قرار نمیگیرد. یک DXA مرکزی ازتابش بسیار کمی استفاده میکند.

روش انجام تراکم استخوان

هنگام تکرار تست تراکم استخوان ، بهتر است ازهمان تجهیزات تست استفاده کنید و هر بار آزمایش را در همان مکان انجام دهید. این مقایسه دقیق تری با آخرین نتیجه آزمایش شما فراهم میکند. اگرچه همیشه امکان انجام آزمایش تراکم استخوان دریک مکان وجود ندارد، اما این موضوع که تراکم استخوان را دریک مکان و یک دستگاه انجام دهید بسیار مهم است.

اشعه ایکس استاندارد را نمیتوان به‌جای آزمایش تراکم استخوان استفاده کرد. بر خلاف تست های تراکم استخوان، اشعه ایکس قادر به‌نشان دادن پوکی نیست تا زمانی که بیماری به‌خوبی پیشرفت کند. با این حال، اشعه ایکس را میتوان علاوه بر DXA برای تشخیص شکستگی درستون فقرات یا جاهای دیگر استفاده کرد.

تست های غربالگری تراکم استخوان

تست های غربالگری تراکم استخوان را دربازو، مچ، انگشت یا پاشنه اندازه گیری میکنند. انواع تست های محیطی عبارتند از:

  • pDXA (جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه محیطی)
  • QUS (سونوگرافی کمی)
  • pQCT (توموگرافی کامپیوتری کمی محیطی)

آزمایش‌های غربالگری می‌تواند به‌شناسایی پوکی درطی آزمایشات تراکم کمک کنند. غربالگری همچنین زمانی مفید هستند که DXA مرکزی در دسترس نباشد. این آزمایشات اغلب در نمایشگاه های سلامت و دربرخی مطب های پزشکی انجام میشود. آزمایش‌های غربالگری نمیتوانند تراکم پوکی را به‌طور دقیق تشخیص دهند و نباید از آن‌ها برای مشاهده میزان عملکرد داروی پوکی استفاده کرد.

اکثر دستگاه‌های DXA مرکزی نمی‌توانند تراکم را در لگن و ستون فقرات بیمارانی که بیش از90 کیلو وزن دارند اندازه‌گیری کنند. برخی ازدستگاه های جدیدتر میتوانند تراکم استخوان را در افرادی که وزن آنها تا 100 کیلو است اندازه گیری کنند، اما این دستگاه ها در همه مناطق در دسترس نمیباشند. اینکه با چه نوع روشی سنجش تراکم استخوان را انجام دهید بنظر پزشکتان بستگی دارد.

تست میزان تراکم استخوان با روش DEXA بدون درد است اما مقدار کمی تابش رادیواکتیو وجود دارد ولی میزان آن حدود یک دهم مقدار آن درروش تصویربرداری با اشعه ایکس به‌روش قدیمی میباشد. انجام این تست برای خانمهای باردار توصیه نمیگردد. ممکن است پزشک معالج درخواست کند تا سالی یکبار این آزمایشات تکرار گردد تا میزان تاثیر داروهای تجویز شده درمیزان تراکم استخوان فرد سنجیده شود

چگونگی سنجش تراکم استخوان (Bone Mineral Densitometry)

سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری (به انگلیسی: Bone Mineral Densitometry) یا به‌اختصار BMD روشی است که توسط آن میتوان درجه سفتی و سختی و میزان محکم بودن استخوانهای بدن را اندازه گیری کرد. با ورود دستگاه‌های سنجش تراکم استخوان در سالهای گذشته، انجام این آزمایش و بررسی احتمال پوکی به‌مراتب آسانتر ازقبل شده است.

برای سنجش میزان تراکم استخوان ازدو نوع دستگاه اسکن استفاده میشود و نتیجه حاصل از آزمایش و تست سنجش تراکم استخوان تعیین کننده میزان پوکی استخوانها و نیاز یا عدم نیاز به‌درمان میباشد. اسکنرهای مرکزی جهت سنجش میزان تراکم استخوان در اسکلتهای مرکزی بدن که شامل ستون مهره ها و لگن میباشد و اسکنرهای محیطی برای مچ دست یا مچ پا و پاشنه و انگشتان مورد استفاده قرار میگیرد.

چگونگی انجام این تست دراسکنرهای مرکزی به این صورت است که ازبیمار خواسته میشود درداخل دستگاه اسکنر قرار بگیرد و دتکتور یا اسکنر دستگاه روی آن قسمت ازبدن که نیاز به‌ اندازه گیری میزان تراکم استخوان دارد قرار گرفته و تابش پرتو ازیک منبع اشعه ایکس به آن بخش انجام میگیرد. ستون مهره ها و مفصل ران معمولا بیش ازسایر استخوانها دچار پوکی یا شکستگی میشوند. زمان اسکن جهت سنجش تراکم استخوان بین 10 تا 20 دقیقه میباشد. اسکنرهای محیطی کوچکتر و سبکتر بوده و راحتتر مورد استفاده قرار میگیرند.

چگونگی سنجش تراکم استخوان

تست سنجش تراکم استخوان (BMD) چطور عمل می کند

در آزمایش سنجش تراکم استخوان مقدار تراکم مواد معدنی اندازه گیری شده و با استاندارد تعیین شده برای این کار مقایسه میگردد و با توجه به‌این قیاس میزان تراکم استخوان مشخص میگردد. این تست مانند هر آزمایش دیگری نمیتواند صد در صد دقیق باشد اما پیش بینی مهمی ازاین خواهد بود که آیا شخص درآینده دچار شکستگی خواهد شد یا نه.

در این آزمایش تراکم استخوان شخص با تراکم استخوان یک فرد جوان و سالم یا افراد نرمال مورد قیاس قرار میگیرد و نتیجه آن با حرف یا پارامتر T مشخص میگردد.  پارامتر Z دراین آزمایش تراکم استخوان فرد مورد مطالعه با هم سن و همجنس های خودش مورد مقایسه قرار میگیرد.عدد 0 نشاندهنده این است که BMD فرد برابر با یک فرد جوان و سالم است.

بوسیله واحدهایی بنام انحراف استاندارد (SDs) تفاوت بین BMD فرد و معیار (یک فرد جوان و سال) اندازه گیری میشود. هر چه این انحراف معیار  از 0 کمتر باشد و به‌عدد منفی نزدیکتر باشد نشاندهنده این است که BMD فرد کمتر است و خطر شکستگی دراستخوانها بیشتر است.  زمانی که عدد پارامتر T بین +1 تا -1 است نشاندهنده نرمال بودن نتیجه تست تراکم استخوان میباشد و اگر بین -1 تا-2.5  باشد تراکم استخوان فرد کم است اما نه در حد پوکی. اگر کمتر از -2.5 باشد نشاندهنده پوکی  درفرد است و هر چه این عدد منفی بیشتر باشد پوکی نیز شدیدتر است.

در تفسیر آزمایش تراکم استخوان پزشکان بیشتر به عدد پارامتر T توجه میکنند و نیاز دارند اما درکودکان و نوجوانان و همچنین زنانی که  دردوران پریود هستند ازعدد پارامتر Z استفاده میگردد. عدد پارامتر Z در یک فرد نرمال 2- میباشد. تشخیص پوکی در کودکان، مردان جوان و زنان یائسه نباید فقط بر اساس نتایج تست تراکم استخوان باشد. برای بررسی جواب سنجش میزان تراکم استخوان باید به عدد دیگری نیز توجه کرد که Fracture Risk خوانده میشود و حتما باید درگزارش آورده شود.

گاهی ممکن است میزان تراکم استخوان در فرد 1- باشد اما خطر شکستگی درستون مهره ها 2.2 باشد اما اگر این عدد به 2- برسد، خطر شکستگی تا 5 برابر افزایش مییابد و زمانی که این عدد به 3- برسد خطر شکستگی ممکن است حتی تا 11 برابر نیز برسد. در این زمان و بطور کل پزشک باید درمانی را به‌بیمار توصیه کند که خطر شکستگی را کاهش دهد.

زمانهایی وجود دارد که پزشک قادر نیست تغییر خیلی زیادی در تراکم استخوان ایجاد کند اما میتواند با درمان مناسب خطر شکستگی را کاهش دهد که این موضوع اهمیت زیادی دارد. نتایج و اطلاعات بدست آمده ازتست BMD به‌پزشکان درجهت تصمیم گیری برای استفاده ازگزینه های مناسب برای پیشگیری و یا درمان پوکی کمک میکند. اگر تراکم استخوان پایین باشد اما نه به‌اندازه ای که بعنوان پوکی درنظر گرفته شود به آن استئوپنی گویند که میتواند دلایل زیادی داشته باشد مانند وراثت یا وزن کم بدن یا داشتن یک وضعیت پزشکی یا دارویی برای درمان.

دانستن این نکته ضروری است که برای تفسیرتست تراکم استخوان ، بعد ازانجام آن حتماً یکی ازبهترین مراکز مراجعه کنید.

تست سنجش تراکم استخوان (BMD)

عوامل تاثیرگذار روی تراکم استخوان

مهمترین عوامل درتعیین میزان تراکم استخوان ، ژنتیک و میزان فعالیت بدنی است. درقدم بعدی میزان مصرف کلسیم و ویتامین D نیز در تراکم استخوان نقش موثری دارد. معمولا افرادی که‌از کودکی ورزش کرده و بیشتر ازلبنیات استفاده می کنند، تراکم استخوان بهتری نسبت به‌دیگران دارند.

در سنین کودکی و جوانی استخوانها تراکم بیشتری پیدا میکنند و پس ازطی این مراحل به‌مرور زمان شروع به‌پوک شدن میکنند. متخصصان در این دوره و برای کاهش سیر نزولی تراکم استخوان ورزش کردن و مصرف کلسیم و ویتامین D را توصیه میکنند و در نتیجه افرادی که‌به طور مرتب ورزش یا فعالیت بدنی انجام میدهند تراکم استخوان بهتری دارند و سیر پوکی درآنها کندتر میباشد.

افرادیکه تراکم استخوان پایینی دارند می توانند جهت کاهش سرعت تحلیل استخوانها و برای پیش گیری ازپوکی اقداماتی را انجام دهند. عادتهای سالم تغذیه مانند خوردن غذاهای سرشار ازکلسیم و ویتامین D و ورزش کردن بخصوص ورزشهایی مانند پیاده روی، آهسته دویدن، رقصیدن و به‌طور کلی ورزشهایی که‌با تحمل وزن درارتباط است بسیار کمک کننده هستند.اما دربرخی موارد هم ممکن است داروهایی جهت پیشگیری ازپوکی استخوان توسط پزشک به‌فرد داده شود.

در صورتیکه پوکی استخوان در شما تشخیص داده شود، این عادات سالم کمک کننده هستند، اما پزشک احتمالاً مصرف دارو را نیز تجویز میکند. داروهای موثری برای کاهش یا حتی معکوس کردن ازدست دادن استخوانها وجود دارند. با مصرف داروها و آزمایشات BMD درآینده میزان پیشرفت شما مشخص میگردد.

تعدادی ازعوامل میتوانند بر سلامت اسکلت ها و نتیجه تراکم استخوان تأثیر بگذارند. مثلا:

مقدار کلسیم دررژیم غذایی شما: رژیم غذایی کم کلسیم به‌کاهش تراکم استخوان ، ضعیف شدن و پوکی  و افزایش خطر شکستگی کمک میکند.

فعالیت بدنی: خطر ابتلا به پوکی درافراد بی تحرک و یا کم تحرک نسبت به افراد ورزشکار بسیار بیشتر است.

مصرف دخانیات و الکل: تحقیقات نشان میدهد که استفاده ازتنباکو باعث ضعیف شدن اسکلت میشود. به‌طور مشابه، مصرف منظم بیش ازیک نوشیدنی الکلی درروز برای زنان یا دو نوشیدنی الکلی درروز برای مردان ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.

جنسیت: اگر زن هستید، بیشتر درمعرض خطر پوکی استخوان هستید، زیرا زنان نسبت به‌مردان بافت استخوانی کمتری دارند.

توده بدنی: اگر بشدت لاغر هستید (با شاخص توده بدنی 19 یا کمتر) یا بدن کوچکی دارید، درمعرض خطر هستید زیرا ممکن است با افزایش سن، توده استخوانی کمتری داشته باشید.

سن: با افزایش سن استخوان های شما نازک تر و ضعیف تر میشوند.

عوامل تاثیرگذار روی تراکم استخوان

سابقه نژادی و خانوادگی: اگر سفیدپوست یا آسیایی تبار هستید، درمعرض بیشترین خطر ابتلا به‌پوکی هستید. علاوه بر این، سابقه خانوادگی، شما را درمعرض خطر بیشتری قرار میدهد – بخصوص اگر سابقه خانوادگی شکستگی نیز داشته باشید.

سطوح هورمونی: هورمون تیروئید بیش ازحد میتواند باعث تحلیل استخوان شود. در زنان، ازدست دادن استخوان دردوران یائسگی به‌دلیل کاهش سطح استروژن بطور چشمگیری افزایش مییابد. عدم وجود قاعدگی طولانی مدت (آمنوره) قبل از یائسگی نیز خطر این بیماری را افزایش میدهد. درمردان، سطح پایین تستوسترون میتواند باعث کاهش توده استخوانی شود.

اختلالات خوردن و سایر شرایط: محدودیت شدید دریافت غذا و کمبود وزن باعث ضعیف شدن اسکلت درمردان و زنان میشود. علاوه بر این، جراحی کاهش وزن و شرایطی مانند بیماری سلیاک میتواند بر توانایی بدن شما درجذب کلسیم تأثیر بگذارد.

داروهای خاص: استفاده طولانی مدت ازداروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون، کورتیزون، پردنیزولون و دگزامتازون به استخوان آسیب میرساند. داروهای دیگری که ممکن است خطر پوکی را افزایش دهند عبارتند از: مهارکننده‌های آروماتاز ​​برای درمان سرطان سینه، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، متوترکسات، برخی ازداروهای ضد تشنج مانند فنی‌توئین (دیلانتین) و فنوباربیتال، و مهارکننده‌های پمپ پروتون.

تراکم استخوان در چه زمان یا سنی باید اندازه گیری شود

برای کسانی که خطر ابتلا به استئوپروز یا همان پوکی درآنها وجود دارد ازتست سنجش تراکم استخوان استفاده میشود .درخانمها معمولا پس ازیائسگی بدلیل کاهش تراکم استخوان که موجب پوکی و احتمال شکستگی استخوان پس از 65 سالگی میشود خطر ابتلا وجود دارد.

به همین دلیل برای خانمها درسن 65 سال و بالاتر و درآقایان 70 سال و بالاتر بهتر است ازتست سنجش تراکم استخوان استفاده شود. همچنین خانمهایی که خیلی زود یائسه شده باشند یا دچار آمنوره یا قطع پریودهای قاعدگی به مدت بیش از یکسال دردوران قبل ازیائسگی شده باشند یا افرادی که بمدت طولانی ازداروی کورتون استفاده کرده اند نیز بهتر است مورد آزمایش میزان تراکم استخوان قرار بگیرند.

همینطور زمانی که اسکلتهای بدن با یک ضربه خفیف شکسته شوند برای مثال با یک زمین خوردن ساده که موجب شکستن لگن شود احتمال عارضه پوکی استخوان وجود دارد. درافرادی که علاوه بر پوکی بیماریهای دیگری همچون روماتیسم مفصلی یا بیماری سلیاک دارند یا سابقه شکستگی لگن درخانواده مادری خود دارند و برای افراد دارای ناهنجاریهای ستون مهره ها و همچنین کسانی که وزنشان بشدت کم است به‌صورتی که BMD در آنها کمتر از 19 باشد نیز بهتر است تست سنجش تراکم استخوان بدهند.

این عارضه هیچ علامتی درابتدا ندارد اما خطر شکستگی را افزایش میدهد. ازطرف دیگر این شکستگی بویژه درخانمهای مسن هزینه های پزشکی زیادی به‌همراه دارد  و باعث ناتوانی درزندگی شخصی شده و حتی خطر مرگ را افزایش میدهد. با این حال تست سنجش تراکم استخوان برای افرادی که فاکتورهای خطر را برای استخوانهای ضعیف ندارند پیشنهاد نمیشود.

آیا پوکی استخوان در کودکان وجود دارد

جواب این سوال مثبت است. درکودکان و بخصوص کسانی که کورتون مصرف میکنند مشکل پایین بودن میزان تراکم استخوان وجود دارد اما مشکلی که وجود دارد این است که تشخیص بیماری توسط تمام دستگاهها برای کودکان امکان ندارد. به‌همین علت تشخیص پوکی درکودکان به‌پزشکانی واگذار می شود که با کودکان درمعرض خطر بیشتر مواجه هستند مانند کودکان مبتلا به‌تالاسمی یا کودکانی که تیروئید پرکار دارند یا کودکانی که مادر مبتلا به‌پاراتیروئید دارند.

تحلیل برگه جواب تراکم استخوان

برگه جواب آزمایش دارای اعدادی است که منفی یا مثبت و مقدار آن تحلیل خاص خودش را دارد درادامه مطلب بمعنای آن بطور کلی پرداخته میشود.

امتیازمعنای امتیاز
منفی یک و بالاترتراکم استخوان نرمالی دارید
بین منفی یک و منفی دو و نیمامتیاز شما نشانه استئوپنی است، وضعیتی که در آن تراکم استخوان کمتر ازحد طبیعی است و ممکن است منجر به پوکی استخوان شود.
منفی دو و نیم و پایین ترتراکم استخوان شما نشان میدهد که به احتمال زیاد پوکی دارید.

چند راه برای بالا بردن تراکم استخوان

ساختن استخوان های سالم بسیار مهم است. مواد معدنی دردوران کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی در استخوان های شما گنجانده میشود. هنگامی که به 30 سالگی رسیدید، به اوج توده استخوانی دست یافته اید. اگر دراین مدت توده استخوانی کافی ایجاد نشود یا ازدست دادن استخوان درمراحل بعدی زندگی رخ دهد، خطر ابتلا به شکستگی درنتیجه کاهش تراکم استخوان که به‌راحتی میشکنند، افزایش مییابد.

خوشبختانه، بسیاری ازعادات تغذیه ای و سبک زندگی میتواند به‌شما کمک کند تا با افزایش سن، تراکم استخوان را افزایش داده و آنها را حفظ کنید. دراینجا 10 روش طبیعی برای ساختن استخوان های سالم آورده شده است.

 تاثیر مصرف مقدار زیاد سبزیجات بر تراکم استخوان

سبزیجات برای استخوان های شما عالی هستند و یکی ازبهترین منابع ویتامین C هستند که تولید سلول های اسکلت ساز را تحریک می کند. علاوه بر این، برخی ازمطالعات نشان میدهد که اثرات آنتی اکسیدانی ویتامین C ممکن است ازسلول های استخوانی دربرابر آسیب محافظت کند. بنظر می رسد سبزیجات نیز تراکم مواد معدنی را افزایش میدهند که به آن تراکم استخوان نیز میگویند. تراکم استخوان اندازه گیری مقدار کلسیم و سایر مواد معدنی است. هم استئوپنی (توده استخوانی کم) و هم پوکی شرایطی هستند که با تراکم استخوان پایین مشخص میشوند.

مصرف زیاد سبزیجات سبز و زرد با افزایش معدنی شدن دردوران کودکی و حفظ توده استخوانی دربزرگسالان جوان مرتبط است مصرف زیاد سبزیجات نیز برای زنان مسن مفید است. یک مطالعه بر روی زنان بالای 50 سال نشان داد افرادی که بیشتر پیاز مصرف میکردند درمقایسه با زنانی که بندرت پیاز مصرف میکردند، 20 درصد کمتر درمعرض خطر ابتلا به‌پوکی بودند. یکی از عوامل خطر اصلی پوکی در افراد مسن افزایش گردش یا فرآیند شکستن و تشکیل استخوان جدید است. دریک مطالعه سه ماهه، زنانی که بیش از9 وعده کلم بروکلی، کلم، جعفری یا سایر گیاهان سرشار ازآنتی اکسیدان های محافظ استخوان مصرف میکردند، افزایش تراکم استخوان داشتند.

تراکم استخوان و مصرف مقدار زیاد سبزیجات

تمرینات قدرتی و تمرینات تحمل وزن را انجام دهید

یکی ازبهترین انواع فعالیت‌ها برای  تراکم و سلامت، ورزش‌های تحمل وزن یا با ضربه زیاد است که باعث تشکیل استخوان جدید میشود. مطالعات روی کودکان، ازجمله مبتلایان به دیابت نوع 1، نشان داده است که این نوع فعالیت، میزان اسکلت بدنی ایجاد شده درطول سال‌های اوج رشد را افزایش میدهد. علاوه بر این، میتواند برای جلوگیری ازکاهش تراکم استخوان درافراد مسن بسیار مفید باشد.

تمرینات قدرتی نه تنها برای افزایش توده عضلانی مفید است. همچنین ممکن است به‌محافظت دربرابر ازدست دادن تراکم استخوان درزنان جوان تر و مسن تر، ازجمله کسانی که مبتلا به پوکی، استئوپنی یا سرطان سینه هستند، کمک کند

افزایش تراکم استخوان با جذب مقدار کافی از پروتئین

دریافت پروتئین کافی برای اسکلت های سالم مهم است. درواقع حدود 50 درصد استخوان ازپروتئین ساخته شده است. محققان گزارش کرده اند که مصرف کم پروتئین جذب کلسیم را کاهش میدهد و همچنین ممکن است بر سرعت تشکیل و تجزیه اسکلت تأثیر بگذارد. رژیم غذایی حاوی پروتئین میتواند به‌افزایش تراکم استخوان حتی درسنین بالاتر کمک کند.

در یک مطالعه یک ساله، زنانی که روزانه 86 گرم پروتئین در یک رژیم غذایی با کالری محدود مصرف میکردند، نسبت به زنانی که 60 گرم پروتئین درروز مصرف میکردند، تراکم استخوان کمتری را درناحیه بازو، ستون فقرات، لگن و پاهای خود از دست دادند. 

برای حفظ تراکم استخوان در طول روز از کلسیم بیشتری استفاده نمایید

کلسیم مهم ترین ماده معدنی برای سلامت استخوان است و اصلی ترین ماده معدنی موجود در اسکلت های شماست. ازآنجایی که سلول های استخوانی قدیمی بطور مداوم شکسته میشوند و با سلول های جدید جایگزین میشوند، مصرف روزانه کلسیم برای محافظت ازساختار و استحکام اسکلت مهم است. مقدار مناسب کلسیم برای اکثر افراد 1000 میلی گرم درروز است، اگرچه نوجوانان به 1300 میلی گرم و زنان مسن تر به 1200 میلی گرم نیاز دارند با این حال، میزان کلسیمی که بدن شما واقعاً جذب میکند میتواند بسیار متفاوت باشد.

جالب اینجاست که اگر یک وعده غذایی حاوی بیش از 500 میلی گرم کلسیم بخورید، بدن شما بسیار کمتر ازمصرف مقدار کمتری ازکلسیم آن را جذب میکند. بنابراین، بهتر است مصرف کلسیم خود را درطول روز با گنجاندن یک غذای پرکلسیم ازاین لیست درهر وعده غذایی، پخش کنید. همچنین بهتر است بجای مصرف قرص و مکمل، کلسیم را ازغذا دریافت نمایید.

 حفظ تراکم استخوان با کلسیم

مقدار زیادی ویتامین D و ویتامین K دریافت کنید

ویتامین D و ویتامین K برای ساختن اسکلت های قوی بسیار مهم هستند. ویتامین D نقش های مختلفی درسلامت استخوان ایفا میکند، ازجمله کمک به‌جذب کلسیم در بدن. دستیابی به سطح خون حداقل 30 نانوگرم درمیلی لیتر (75 نانومول در لیتر) برای محافظت دربرابر استئوپنی، پوکی و سایر بیماری های استخوانی توصیه می شود. در واقع، مطالعات نشان داده‌اند که کودکان و بزرگسالان با سطوح پایین ویتامین D نسبت به افرادی که به اندازه کافی دریافت میکنند، تراکم استخوان کمتری دارند و بیشتر درمعرض خطر ازدست دادن اسکلت هستند.

متأسفانه، کمبود ویتامین D بسیار رایج است و حدود یک میلیارد نفر درسراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. ممکن است بتوانید ویتامین D کافی را از طریق قرار گرفتن درمعرض نور خورشید و منابع غذایی مانند ماهی چرب، جگر و پنیر دریافت کنید. با این حال، بسیاری ازافراد برای حفظ سطح مطلوب نیاز به مصرف روزانه 2000 واحد بین المللی ویتامین D دارند. ویتامین K2 با اصلاح استئوکلسین، پروتئینی که درتشکیل استخوان نقش دارد، ازسلامت آن نیز حمایت میکند. این اصلاح استئوکلسین را قادر میسازد تا به مواد معدنی موجود در اسکلت ها متصل شود و به جلوگیری ازدست رفتن کلسیم کمک میکند.

دو نوع رایج ویتامین K2 MK-4 و MK-7 هستند. MK-4 بمقدار کم درجگر، تخم مرغ و گوشت وجود دارد. غذاهای تخمیر شده مانند پنیر، کلم ترش و یک محصول سویا به نام ناتو حاوی MK-7 هستند. با این وجود، مطالعات دیگر نشان داده‌اند که مکمل‌سازی با هر یک از انواع ویتامین K2 ازاصلاح استئوکلسین پشتیبانی میکند و تراکم استخوان را درکودکان و زنان یائسه افزایش میدهد. دریک مطالعه روی زنان 50 تا 65 ساله، آنهایی که MK-4 مصرف کردند تراکم استخوان را حفظ کردند، درحالی که گروهی که دارونما دریافت کردند پس از12 ماه کاهش قابل توجهی در تراکم استخوان نشان دادند.

بالا بردن تراکم استخوان با ویتامین D و K

برای افزایش تراکم استخوان از رژیم غذایی کم کالری دوری کنید

کاهش بیش ازحد کالری برای کم کردن وزن به هیچ عنوان روش درستی نیست. علاوه بر کاهش متابولیسم، ایجاد گرسنگی مجدد و کاهش توده عضلانی، میتواند برای سلامت اسکلت بدنی نیز مضر باشد. مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌هایی که‌کمتر از۱۰۰۰ کالری در روز دارند، میتوانند منجر به‌کاهش تراکم استخوان در افراد با وزن طبیعی، اضافه وزن یا چاق شوند. در یک مطالعه، زنان چاق که 925 کالری در روز به‌مدت چهار ماه مصرف کردند، بدون توجه به اینکه آیا تمرینات مقاومتی انجام داده‌اند یا نه، کاهش قابل توجهی از تراکم استخوان را در ناحیه لگن و بالای ران خود تجربه کردند.

برای ساختن و حفظ اسکلت های قوی، ازیک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید که‌حداقل 1200 کالری در روز در اختیار شما قرار میدهد. این باید حاوی مقدار زیادی پروتئین و غذاهای غنی از ویتامین ها و مواد معدنی باشد که ازسلامت تراکم استخوان ها حمایت میکنند.

برای حفظ تراکم استخوان از مکمل های کلاژن استفاده کنید

در حالی که هنوز تحقیقات زیادی در مورد این موضوع وجود ندارد، شواهد اولیه نشان میدهد که‌مکمل های کلاژن ممکن است به‌محافظت ازسلامت اسکلت و افزایش تراکم استخوان کمک کنند. کلاژن پروتئین اصلی موجود در اسکلت است. حاوی اسیدهای آمینه گلیسین، پرولین و لیزین است که به ساخت اسکلت، ماهیچه، رباط ها و سایر بافت ها کمک می کند. کلاژن هیدرولیز از اسکلت های حیوانات می آید و معمولاً به نام ژلاتین شناخته میشود. سال هاست که‌برای تسکین درد مفاصل استفاده میشود.

اگرچه اکثر مطالعات به اثرات کلاژن بر روی شرایط مفاصل مانند آرتریت پرداخته اند، به نظر میرسد که اثرات مفیدی بر سلامت  نیز دارد. یک مطالعه 24 هفته ای نشان داد که دادن ترکیبی ازکلاژن و هورمون کلسی تونین به زنان یائسه مبتلا به پوکی منجر به کاهش قابل توجه نشانگرهای تجزیه کلاژن میشود.

برای حفظ تراکم استخوان با مکمل های کلاژن

برای حفظ تراکم استخوان وزن خود را ثابت نگه دارید

علاوه بر خوردن یک رژیم غذایی مغذی، حفظ وزن سالم میتواند به افزایش تراکم استخوان کمک کند. بعنوان مثال، کمبود وزن خطر پوکی و کاهش تراکم استخوان را افزایش میدهد. این مورد ویژه در زنان یائسه که‌اثرات محافظتی استروژن بر اسکلت را از دست داده اند، بیشتر است. در واقع، وزن کم بدن عامل اصلی کاهش تراکم استخوان و ازدست دادن استخوان در این گروه سنی است ازسوی دیگر، برخی مطالعات نشان میدهد که‌چاق بودن میتواند کیفیت اسکلت را مختل کند و خطر شکستگی را بدلیل استرس اضافه وزن افزایش دهد.

بطور کلی، ازدست دادن و به دست آوردن مجدد وزن بطور خاص برای سلامت تراکم اسکلت ها مضر است، همچنین کاهش وزن زیادی در مدت زمان کوتاهی.

برای افزایش تراکم استخوان از زینک و منیزیم بیشتری در وعده های غذاییتان استفاده نمایید

کلسیم تنها ماده معدنی مهمی برای سلامت اسکلت بدن نیست. منزیم و زینک نیز در سلامت استخوانهایتان نقش مهمی را ایفا میکنند. منیزیم نقش کلیدی در تبدیل ویتامین D به‌فرم فعال دارد که‌جذب کلسیم را افزایش میدهد. یک مطالعه مشاهده‌ای روی بیش از73000 زن نشان داد که افرادی که 400 میلی‌گرم منیزیم در روز مصرف میکنند، 2 تا 3 درصد تراکم استخوان بیشتری نسبت به‌زنانی که‌نیمی ازاین مقدار را در روز مصرف میکنند، دارند. اگرچه منیزیم به مقدار کم در بیشتر غذاها یافت میشود، اما تنها چند منبع غذایی عالی وجود دارد. مکمل منیزیم گلیسینات، سیترات یا کربنات ممکن است مفید باشد.

روی یک ماده معدنی کمیاب است که به‌مقادیر بسیار کم مورد نیاز است. این به‌تشکیل بخش معدنی اسکلت های شما کمک میکند. علاوه بر این، روی باعث تشکیل سلول های اسکلت ساز میشود و ازتجزیه بیش ازحد آن جلوگیری میکند. مطالعات نشان داده‌اند که‌مکمل‌های روی ازرشد اسکلت بدنی در کودکان و حفظ تراکم استخوان در بزرگسالان مسن‌تر حمایت میکنند. منابع خوب روی عبارتند از: گوشت گاو، میگو، اسفناج، دانه کتان، صدف و دانه کدو تنبل.

تراکم استخوان چیست؟

از مقدار کافی امگا 3 در رژیم غذاییتان استفاده نمایید

اسیدهای چرب امگا 3 بدلیل اثرات ضد التهابی خود به‌خوبی شناخته شده اند. همچنین نشان داده شده است که‌آنها به محافظت در برابر کاهش تراکم استخوان در طول فرآیند پیری کمک میکنند علاوه بر گنجاندن چربی های امگا 3 در رژیم غذایی خود، همچنین مهم است که‌مطمئن شوید تعادل چربی های امگا 6 تا امگا 3 شما خیلی بالا نباشد.

در یک مطالعه بزرگ بر روی بیش از 1500 بزرگسال 45 تا 90 ساله، افرادی که‌نسبت بیشتری ازاسیدهای چرب امگا 6 به امگا 3 مصرف میکردند، نسبت به افرادی که‌نسبت این دو چربی کمتری داشتند، تراکم استخوان کمتری داشتند به طور کلی، بهتر است نسبت امگا 6 به امگا 3 4: 1 یا کمتر را هدف قرار دهید. علاوه بر این، اگرچه بیشتر مطالعات به‌فواید چربی‌های امگا 3 با زنجیره بلند موجود در ماهی‌های چرب پرداخته‌اند، اما یک مطالعه کنترل‌شده نشان داد که منابع گیاهی امگا 3 به‌کاهش تجزیه استخوان و افزایش تشکیل آن کمک میکنند منابع گیاهی چربی های امگا 3 شامل دانه چیا، دانه کتان و گردو است.

پزشکان و متخصصانی که باید تست تراکم استخوان را تفسیر کنند

متخصص رادیولوپی و همچنین پزشکانی که‌تخصص آنها تفسیر نتایج اطلاعات بدست آمده ازتصویربرداری با اشعه ایکس است. نتایج توسط این متخصصین مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس به‌متخصص ارتوپد ارجاع داده میشود. کلینیک درمانی که‌تست سنجش تراکم استخوان را انجام میدهد باید قادر باشد بیمار را ازنظر لحاظ فاکتورهای خطر ازقبیل آرتریت روماتوئید، بیماری مزمن کلیوی و کبدی، بیماری تنفسی و بیماری التهاب روده مورد ارزیابی قرار دهد.