همه چیز سرطان پروستات، سرطان پروستات علائم – آروین کلینیک
پروستات غده ای مردانه و شبیه گردو است که در قسمت پایین شکم و زیر مثانه قرار دارد. غده پروستات مسئول ترشح مایع منی است. مایع منی ماده مغذی اسپرم ها به شمار می رود. سرطان پروستات از جمله سرطان های شایع در مردان است که معمولا بعد از 50 سالگی ظاهر می شود. با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری سرطان پروستات نیز افزایش می یابد.
سرطان پروستات اگر در مراحل اولیه باشد فقط غده را درگیر می نماید و هیچ گونه علائمی ظاهر نمی شود و معمولا تشخیص آن مشکل خواهد بود. اما اگر سرطان در مراحل پیشرفته باشد اولین علامتی که ظاهر می شود، مشکلات ادراری ناشی از فشار بر مثانه و حالب می باشد.
علائم ابتلا به بیماری سرطان پروستات
علائمی که در قسمت زیر عنوان می شود از مواردی است باید به آن دقت شود و با مشاهده آن باید به پزشک مراجعه کرد.
- احساس سختی دفع ادرار
- ادرار بریده بریده
- عدم تخلیه کامل مثانه
- قطر کم و یا فشار ضعیف ادرار
- عفونت حاد یا مزمن ادراری
- ورم غده پروستات
- وجود خون در ادرار
- خون در مایع منی(در صورتی که غدد لنفاوی نیز درگیر شده باشند خون در مایع منی و ادرار دیده می شود).
- ناتوانی جنسی
- درد استخوان های ناحیه کمر و لگن
- بی اختیاری ادراری
- احساس نیاز به دفع ادرار به میزان زیاد
سرطان مثانه
عوامل متعددی می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد، به عنوان مثال، سن بالای 60 سال، ابتلا به سرطان پروستات در خانواده، به ویژه در خانواده نزدیک. از آنجایی که سیاه پوست هستند، این نوع سرطان در سیاه پوستان شیوع بیشتری دارد. سیگار کشیدن را متوقف کنید ، غذاهای حاوی اسیدهای چرب بخورید و در معرض مواد شیمیایی مانند مواد موجود در رنگ یا کادمیوم قرار نداشته باشید.
وجود خون در ادرار یا مایع منی می تواند یک علامت هشدار دهنده باشد که باید از آن آگاه بود. علائم سرطان پروستات شامل درد و ناراحتی استخوان به خصوص در لگن است.
علیرغم اینکه جمعیتی که بیشترین خطر ابتلا به سرطان پروستات را در مردان بالای 60 سال دارند، پس از 45 سالگی معاینه سالانه برای تعیین سطح پروستات طبیعی است که با آزمایش PSA در خون تشخیص داده می شود. این آزمایش اغلب می تواند سرطان پروستات را در مراحل اولیه حتی قبل از ظاهر شدن اولین علائم تشخیص دهد.
اگر آزمایش سطح بالایی از PSA را در خون نشان دهد، متخصص اورولوژی یک سونوگرافی دیجیتال انجام می دهد تا ببیند که آیا اندازه پروستات افزایش یافته یا سطح نا همواری دارد.
دلایل ابتلا به بیماری سرطان پروستات
تاکنون دلیل اصلی به بیماری سرطان پروستات مشخص نشده است اما عواملی وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند که عبارتند از:
- سن: با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری سرطان پروستات افزایش پیدا می کند. معمولا این بیماری در افراد بالای 50 سال را دیده می شود.
- وراثت: عامل ژنتیکی و وراثت در ابتلا به این بیماری نیز موثر است. اگر یکی از افراد خانواده مثل پدر یا برادر به این بیماری مبتلا باشد، به میزان 5 الی 10 درصد احتمال ابتلای شخص به این بیماری افزایش می یابد.
- نژاد: نژاد انسان ها نیز در این بیماری موثر است. این بیماری در کشور های غربی شایع تر از کشور های شرقی می باشد. همچنین اشخاص سیاه پوست نسبت به اشخاص سفید پوست بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری می باشند.
- هورمون: تستسترون مهمترین عامل در تکثیر سلول های پروستات می باشد. بدون هورمون تستسترون بیماری سرطان اصلا ایجاد نمی شود. لذا اشخاصی که بدنشان هورمون تستسترون ندارد (مثل اشخاصی که بیضه هایشان را به هر دلیلی برداشته اند) دچار بیماری سرطان پروستات نمی شوند.
- تغذیه: تغذیه نیز نقش مهمی در ابتلا به بیماری سرطان پروستات دارد. مصرف غذاهای پرچرب و کمبود میوه و سبزیجات خطر ابتلا به این بیماری را به میزان زیادی افزایش می دهد.
درمان سرطان پروستات
سرطان پروستات یک بیماری شایع در بین مردان می باشد. انتخاب روش درمان سرطان پروستات به چند عامل بستگی دارد. این عوامل عبارتند از میزان سرعت رشد سرطان، میزان گسترش آن و وضعیت کلی سلامتی بیمار که با درنظر گرفتن فواید و اثرات جانبی هر کدام از روش های درمانی، بهترین گزینه درمانی برای بیمار انتخاب می شود.
درمان سرطان پروستات با جراحی پروستات
جراحی پروستات عبارتست از برداشتن غده ی پروستات که به آن اصطلاحا رادیکال پروستاتکتومی نیز گفته می شود. در این نوع جراحی بخشی از بافت اطراف و تعدادی از غدد لنفاوی برداشته می شوند. جراحی پروستات با روش های مختلفی انجام می گیرد. ممکن است جراحی پروستات عوارضی مثل اختلالات نعوظ و بی اختیاری ادراری داشته باشد. جراحی پروستات زمانی انجام می گیرد که سلول های سرطانی هنوز به سایر نقاط بدن انتقال نیافته اند. در حقیقت جراحی پروستات یک روش درمانی برای سرطان زود هنگام می باشد که هنوز متاستاز نشده باشد. در صورتی که با استفاده از روش های تشخیصی، پخش شدن سلول های سرطانی به سایر اعضا تایید شد؛ دیگر جراحی پروستات به عنوان روش درمانی برای بیمار توصیه نمی شود.
درمان سرطان پروستات با پرتودرمانی
پرتو درمانی عبارتست از تاباندن اشعه هایی با پرتو بالا به ناحیه درگیر شده. در این روش از اشعه هایی مثل آلفا، بتا، گاما، ایکس که دارای پرتوهای بسیار بالا هستند استفاده می شود. این پرتوها توانایی نابود کردن سلول های سرطانی را دارند. در صورتی که این پرتوها نتوانند سلول های سرطانی را از بین ببرند، لااقل می تواند مانع از انتشار آن ها شوند. شایان ذکر است که پرتودرمانی سلول های سالم را نیز تخریب می کند اما پس از اتمام دوره درمان سلول های تخریب شده توانایی ترمیم خود را دارند. پرتودرمانی ممکن است عوارضی مثل مشکلات ادراری، مدفوع آغشته به خون، خونریزی مقعدی، مشکلات و ناراحتی های روده هنگام اجابت مزاج، مشکلات جنسی از جمله عدم نعوظ در پی داشته باشد.
علت ابتلا به سرطان پروستات
مشخص نیست چه چیزی باعث سرطان پروستات می شود. پزشکان می دانند که سرطان پروستات زمانی شروع می شود که سلول های پروستات تغییراتی در DNA خود ایجاد کنند DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات به سلول ها می گوید که سریع تر از سلول های عادی رشد و تقسیم می شوند. سلول های غیرطبیعی به زندگی خود ادامه می دهند، زمانی که سلول های دیگر می میرند.
سلول های غیرطبیعی تجمع یافته، توموری را تشکیل می دهند که می تواند رشد کند و به بافت مجاور حمله کند. با گذشت زمان، برخی از سلول های غیرطبیعی می‌توانند جدا شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.
درمان سرطان پروستات با براکی تراپی که نمونه ای از رادیوتراپی است:
براکی تراپی امروزه یک روش موفق برای درمان انواع تومورهای سرطانی به شمار می رود. براکی تراپی ممکن است به دو شکل موقت و دائم انجام بگیرد، که شیوه آن را پزشک متخصص تشخیص می دهد. در روش براکی تراپی موقت مواد رادیواکتیو داخل یا نزدیک تومور گذاشته می شود که مقدار دز و زمان آن را پزشک متخصص بنا به وضعیت بیمار تشخیص می دهد. در روش براکی تراپی دائمی یا عمل کاشت دانه، مواد رادیواکتیوی در داخل یا نزدیکی تومور کاشته می شود که بصورت دائمی باقی می مانند. پس از گذشت چند ماه یا چند هفته مواد رادیواکتیوی دانه ها به اتمام رسیده و دانه ها بصورت غیر فعال و بدون هیچ گونه عوارضی در بدن بیمار باقی خواهد ماند.
برخی از خدمات کلینیک فوق تخصصی آنکولوژی آروین عبارتست از :
درمان سرطان
غربالگری سرطان
بخش اورولوژی
شیمی درمانی
رادیوتراپی
قلب
آزمایشات لازم برای تشخیص سرطان پروستات
آزمایش ها و روش های زیر ممکن است در تشخیص سرطان پروستات مورد استفاده قرار گیرد:
- معاینه فیزیکی و بررس یوضعیت سلامت بیمار : معاینه ای از بدن برای بررسی سلامت عمومی شما و بررسی علائم بیماری، مانند توده یا هر چیز دیگری که غیرطبیعی به نظر می رسد. اطلاعات مربوط به عادات بهداشتی، سابقه بیماری ها و درمان های قبلی نیز به دست می آید.
- معاینه رکتوم دیجیتال (DRE): در این روش پزشک یا پرستار توسط یک انگشت و دستکش راست روده را بررسی می کنند تا پروستات را از طریق دیواره رکتوم برای توده ها یا نواحی غیر طبیعی احساس کند.
- تست آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): یک آزمایش آزمایشگاهی که سطح PSA را در خون اندازه گیری می کند. PSA ماده ای است که بیشتر در پروستات تولید می شود. گاهی اوقات مقادیر بیشتری در خون مردان مبتلا به سرطان پروستات یافت می شود. سطوح PSA همچنین ممکن است در مردانی که عفونت یا التهاب پروستات دارند یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH؛ پروستات بزرگ شده اما سرطانی نیست) بالا باشد.
- اسکن PET آنتی ژن غشایی خاص پروستات (PSMA PET scan): یک روش تصویربرداری برای یافتن سلول های سرطانی پروستات که در خارج از پروستات، به استخوان ها، غدد لنفاوی یا سایر اندام ها پخش شده اند استفاده می شود. در این روش از یک مولکول هدف گیری سلولی متصل به یک ماده رادیواکتیو استفاده می شود که به بدن تزریق می شود و از طریق خون حرکت می کند . این مولکول به پروتئینی به نام آنتی ژن غشایی اختصاصی پروستات متصل می شود.(PSMA) روی سطح سلول های سرطانی پروستات یافت می شود. سپس از اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) برای تشخیص غلظت بالای مولکول رادیواکتیو برای یافتن محل سلول های سرطان پروستات در بدن استفاده می شود. این روش ممکن است برای کمک به تشخیص سرطان پروستات که عود کرده یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته و برای برنامه ریزی درمان استفاده شود.
- سونوگرافی ترانس رکتال : روشی که در آن یک پروب به اندازه انگشت این کاوشگر برای پرش امواج صوتی پرانرژی ( اولتراسوند ) از بافت ها یا اندام های داخلی و ایجاد پژواک استفاده می شود. پژواک ها تصویری از بافت های بدن را تشکیل می دهند که سونوگرافی نامیده می شود . سونوگرافی ترانس رکتال ممکن است در طول بیوپسی استفاده شود. به این بیوپسی با هدایت اولتراسوند ترانس رکتال می گویند.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی ترانس رکتال (MRI): روشی که از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن استفاده می کند. مبدلی که امواج رادیویی ساطع می کند از طریق رکتوم نزدیک پروستات وارد می شود. این به دستگاه MRI کمک می کند تا تصاویر واضح تری از پروستات و بافت اطراف آن بگیرد. MRI ترانس رکتال برای تشخیص اینکه آیا سرطان به خارج از پروستات به بافت های مجاور گسترش یافته است یا خیر انجام می شود. به این روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی هسته ای (MRI) نیز می گویند. MRI ترانس رکتال نیز گاهی در طول بیوپسی استفاده می شود. در این حالت بیوپسی با هدایت MRI ترانس رکتال نامیده می شود.
آیا در صورت عدم وجود علائم سرطان نیز نیاز به انجام آزمایش است؟
برخی از کارشناسان مخالف غربالگری معمول در مردان بدون علائم هستند، زیرا می تواند فواید و خطراتی برای سلامتی به همراه داشته باشد. اما دیگران موافق آن هستند.
-
- مزایا: انجام معاینه می تواند به شناسایی سرطان پروستات در مراحل اولیه بیماری کمک کند، بنابراین شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد. درمان سرطان پروستات در مراحل اولیه می تواند از پیشرفت آن به مراحل پیشرفته تر جلوگیری کند.
- خطرات: داشتن نتیجه ای که نشان دهنده سرطان باشد، حتی اگر نباشد، علاوه بر نیاز به آزمایش های جدید مانند بیوپسی، اضطراب و استرس ایجاد می کند. تشخیص و درمان سرطانی که پیشرفت نمی کند یا تهدید کننده زندگی نیست. درمان می تواند باعث ناتوانی جنسی و بی اختیاری ادرار شود. خطرات این آزمایش ها به پیامدهای نتایج آنها مربوط می شود و نه به عملکرد آنها.
جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات
شما می توانید خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهید اگر:
- یک رژیم غذایی سالم پر از میوه و سبزیجات انتخاب کنید. از انواع میوه ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده کنید. میوه ها و سبزیجات حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد مغذی هستند که می توانند به سلامت شما کمک کنند.
- اینکه آیا می‌توانید از طریق رژیم غذایی از سرطان پروستات پیشگیری کنید، هنوز به طور قطعی ثابت نشده است. اما داشتن یک رژیم غذایی سالم با انواع میوه ها و سبزیجات می تواند سلامت کلی شما را بهبود بخشد.
- غذاهای سالم را به جای مکمل ها انتخاب کنید. هیچ مطالعه ای نشان نداده است که مکمل ها در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات نقش دارند. در عوض، غذاهای غنی از ویتامین ها و مواد معدنی را انتخاب کنید تا بتوانید سطوح سالم ویتامین ها را در بدن خود حفظ کنید.
- بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. ورزش سلامت کلی شما را بهبود می بخشد، به حفظ وزن کمک می کند و خلق و خوی شما را بهبود می بخشد. سعی کنید بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. اگر تازه شروع به ورزش کرده اید، آهسته شروع کنید و هر روز زمان بیشتری را به ورزش برسانید.
- وزن سالم را حفظ کنید. اگر وزن فعلی شما سالم است، با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و ورزش بیشتر روزهای هفته برای حفظ آن تلاش کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، ورزش بیشتری اضافه کنید و تعداد کالری هایی که در روز می خورید را کاهش دهید. از پزشک خود برای ایجاد یک برنامه برای کاهش وزن سالم کمک بخواهید.
- در مورد افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات با پزشک خود صحبت کنید. اگر خطر ابتلا به سرطان پروستات در شما بسیار بالاست، ممکن است شما و پزشکتان داروها یا سایر روش های درمانی را برای کاهش این خطر در نظر بگیرید. برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف مهارکننده های 5-آلفا ردوکتاز، از جمله فیناستراید (Propecia، Proscar) و دوتاستراید (Avodart)، ممکن است خطر کلی ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. این داروها برای کنترل بزرگی غده پروستات و ریزش مو استفاده می شوند.
با این حال، برخی شواهد نشان می دهد که افرادی که از این داروها استفاده می کنند ممکن است خطر ابتلا به نوع جدی تر سرطان پروستات (سرطان پروستات درجه بالا) را افزایش دهند. اگر در مورد خطر ابتلا به سرطان پروستات نگران هستید، با پزشک خود صحبت کنید.