متاستاز استخوان چه کسانی را مورد تهدید قرار می دهد؟ و راه های درمان آن

متاستازاستخوان از استخوان ها شروع نمی شود بلکه از محل تومور اولیه شروع شده و بعد به استخوان ها منتقل می شود. از سوی دیگر، سرطان های اولیه استخوان، سرطان های نادری هستند که تومور اولیه در واقع از استخوان شروع می شود. بنابراین، سرطان استخوان و متاستاز استخوان یکسان نیستند. در واقع استخوان بعد از ریه و کبد سومین محل شایع متاستاز است.

به عنوان مثال، بیمار مبتلا به سرطان پروستات را در نظر بگیرید. سلول های سرطانی پروستات از تومور اولیه می توانند جدا شده و وارد جریان خون شوند. هنگامی که سلول سرطانی در خون قرار می گیرد، می تواند به سمت استخوان حرکت کند و یک تومور جدید (ثانویه) تشکیل دهد. لازم به یادآوری است که این تومور ثانویه از سلول های سرطانی غیرطبیعی پروستات تشکیل شده است نه سلول های استخوانی غیرطبیعی. نتیجه این فرآیند به عنوان سرطان پروستات که به استخوان متاستاز شده یا سرطان پروستات متاستاتیک اطلاق می شود.

هنگامی که سلول های سرطانی به استخوان ها گسترش می یابند (متاستازهای استخوانی)، می توانند مشکلات زیادی مانند درد، شکستگی استخوان یا اتفاقات جدی تری ایجاد کنند. تقریباً همه سرطان‌ها می‌توانند به استخوان سرایت کنند که شایع ترین آن ها عبارتند از: سینه ، ریه ، پروستات ، کلیه ، ملانوم ، تخمدان و تیروئید . تقریباً 70 درصد از افراد مبتلا به سرطان پیشرفته سینه یا پروستات متاستاز استخوانی دارند. ستون فقرات شایع ترین محل متاستازهای استخوانی است. سایر نقاط رایج عبارتند از: استخوان لگن، استخوان بالای ساق (فمور)، استخوان بازو، دنده ها و جمجمه. وقتی سلول های سرطانی به استخوان گسترش می یابند، سالم ماندن بدن سخت تر می شود.

مبانی استخوان در متاستاز استخوان

استخوان ها وظایف زیادی دارند. آنها از ساختار بدن و اندام ها حمایت می کنند، به ما اجازه حرکت می دهند و از اندام های داخلی ما محافظت می کنند. استخوان ها مواد معدنی را که برای عملکردهای بدن ما مهم هستند ذخیره و آزاد می کنند. سلول های خونی ما نیز پس از ساخته شدن در استخوان ذخیره می شوند.

لایه بیرونی استخوان قشر نامیده می شود و بیشترین پشتیبانی را برای اسکلت های ما فراهم می کند. همچنین مکانی است که ماهیچه ها و رباط ها به یکدیگر متصل میشوند تا به ما اجازه حرکت دهند. ماده ای که در داخل استخوان های ما قرار دارد، مغز استخوان نامیده می شود. مغز بافت زنده ای است که مرکز نرم و اسفنجی استخوان ها را تشکیل می دهد. مغز استخوان جایی است که گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها در آن جا تولید می شوند. این سلول های خونی به حفظ سلامت کلی بدن ما کمک می کنند. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می رسانند. گلبول های سفید به ما کمک می کنند تا با عفونت و بیماری مبارزه کنیم و پلاکت ها با تشکیل لخته های خون به کنترل خونریزی کمک می کنند.

به طور معمول، استخوان توسط 2 نوع سلول استخوانی نگهداری می شود:

• استئوبلاست ها استخوان جدید را تشکیل می دهند.
• استئوکلاست ها استخوان قدیمی را می شکنند.

این دو سلول همیشه با هم کار میکنند به این معنا که استخوان جدید همیشه در حال شکل‌گیری است در حالی که استخوان قدیمی در حال شکسته شدن است و این به قوی نگه داشتن استخوان ها کمک می کند. وقتی سلول‌های سرطانی به استخوان ها گسترش می‌یابند، عملکرد استئوبلاست‌ها و استئوکلاست‌ها را مسدود کرده یا سرعت می‌بخشند، استخوان بیش از حد شکسته می‌شود یا استخوان بیش از حد ساخته می‌شود و رشد میکند. هر یک از این تغییرات می تواند باعث شکستن استخوان ها راحت تر از حد معمول شود.

مشکلات ناشی از متاستاز استخوانی

• هنگامی که سرطان به استخوان های ستون فقرات سرایت میکند، می تواند بر روی نخاع فشار بیاورد و این می تواند باعث آسیب عصبی شود که در صورت عدم درمان فوری ممکن است منجر به فلج شود .
• با حل شدن بیش از حد استخوان، کلسیم در خون آزاد می شود. این می تواند منجر به مشکلات ناشی از سطوح بالای کلسیم خون (هیپرکلسمی) شود.

علائم و نشانه های متاستاز استخوان

حتما در مورد علائم و نشانه های بیماری خود به پزشک معالج خود اطلاع دهید. زیرا یافتن و درمان زودهنگام متاستازهای استخوانی می تواند به پیشگیری از مشکلات بعدی کمک کند.

درد

درد استخوان اغلب اولین علامت سرطان است که به استخوان گسترش یافته است. درد ممکن است پایدار و مداوم نبوده و مقطعی باشد. برای مثال ممکن است در مقطعی از زمان ایجاد شده و چند ساعت بعد از بین برود.

راه های زیادی برای درمان درد ناشی از متاستاز استخوان وجود دارد. درمان به نوع سرطان و همچنین تعداد و محل متاستازهای استخوانی بستگی دارد. گاهی اوقات درمان سرطان اصلی (اولیه) به کوچک کردن متاستازها کمک می کند. در مواقع دیگر، داروهایی  برای متوقف کردن اثرات سرطان اصلی بر روی استخوان تجویز میشود. علاوه بر این، برخی درمان‌های موضعی دیگر، مانند پرتودرمانی یا حتی جراحی، می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. داروهای ضد درد نیز بسیار مفید هستند.

شکستگی استخوان

در متاستاز استخوان شکستگی ممکن است با افتادن یا جراحت اتفاق بیفتد و حتی یک استخوان ضعیف نیز می تواند در طول فعالیت های عادی بشکند. این شکستگی ها اغلب باعث درد ناگهانی و شدید می شوند. شکستگی ها اغلب در استخوان های بلند بازوها و پاها و استخوان های ستون فقرات اتفاق می افتد. به عنوان مثال، درد ناگهانی در وسط کمر ممکن است به معنای شکستگی استخوان در ستون فقرات باشد.

پزشک معالج شما ممکن است داروهایی برای تقویت استخوان‌ها تجویز کند که می‌تواند به جلوگیری از شکستگی کمک کند. اگر اشعه ایکس نشان دهد که استخوان بازو یا پای شما شکسته شود، ممکن است یک جراحی برای قرار دادن یک میله فلزی در قسمت ضعیف استخوان انجام دهد. همچنین اگر استخوان قبلاً شکسته باشد، معمولاً جراحی برای قرار دادن یک تکیه گاه فولادی روی قسمت شکسته استخوان انجام می شود. اگر استخوان های ستون فقرات بشکنند، ممکن است سیمان استخوانی به استخوان های آسیب دیده تزریق شود (ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی بالونی).

ممکن است پس از جراحی برای جلوگیری از آسیب بیشتر، پرتودرمانی انجام شود. تشعشع، استخوان را قوی تر نمی کند، اما ممکن است از آسیب بیشترجلوگیری کند. ممکن است پس از عمل جراحی احساس گیجی یا ضعف کنید.

فشرده سازی نخاع

سرطانی که در استخوان های پشت رشد می کند می تواند بر نخاع فشار بیاورد. یکی از اولین علائم فشردگی نخاع، درد در پشت یا گردن است. اگر فشردگی نخاع فوراً درمان نشود، ممکن است فرد فلج شود.

مناطقی که تحت تاثیر فشرده سازی نخاع قرار میگیرند:

• پاها (به طوری که فرد نمی تواند راه برود)
• نخاع در گردن
• بازوها

فشردگی طناب نخاعی می تواند به روش های مختلفی ظاهر شود:

• کمردرد (گاهی اوقات با درد پایین رفتن یک یا هر دو پا)
• بی حسی پاها یا شکم
• ضعف پا یا مشکل در حرکت دادن پاها
• از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع (بی اختیاری) یا مشکلات دفع ادرار

اگر متوجه چنین علائمی شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

اگر سرطان به تازگی شروع به فشار بر روی نخاع کرده است، درمان می تواند به جلوگیری از فلج و کاهش درد کمک کند.  پرتودرمانی اغلب به عنوان بخشی از درمان استفاده می شود و گاهی اوقات نیز نوعی دارو به نام استروئید یا کورتیکواستروئید به کار گرفته میشود.

اگر نخاع در حال حاضر نشانه هایی از آسیب را نشان  دهد (مانند ضعف در پاها)، جراحی فوری و به دنبال آن پرتو درمانی ممکن است بهترین درمان باشد. ترکیب جراحی و پرتو درمانی بهتر از زمانی است که فقط پرتو درمانی انجام میشود. افراد مبتلا به سرطان بسیار پیشرفته یا سایر مشکلات جدی پزشکی ممکن است نتوانند تحت جراحی قرار گیرند.

سطح کلسیم خون بالا

هنگامی که سرطان به استخوان ها گسترش می یابد، کلسیم بیش از حد از استخوان ها می تواند وارد جریان خون شود. این وضعیت هیپرکلسمی نامیده می شود.

سطح بالای کلسیم خون می تواند باعث مشکلاتی مانند:

• یبوست
• دفع مکرر ادرار
• احساس سستی یا خواب آلودگی
•  احساس تشنگی و نوشیدن مایعات زیاد
• ضعف عضلانی
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• بی حسی
• دردهای عضلانی و مفاصل
• گیجی
• کما
• نارسایی کلیه
• فلج

درمان این وضعیت شامل دادن مقادیر زیادی مایعات داخل وریدی (IV) برای محافظت از کلیه های آسیب دیده و تجویز داروهایی مانند بیس فسفونات برای کاهش سریع سطح کلسیم خون است. هنگامی که سطح کلسیم به حالت عادی برگشت، درمان سرطان می تواند به جلوگیری از افزایش مجدد سطح کلسیم کمک کند.

چگونه و چرا سرطان ها به استخوان ها متاستاز می دهند؟

متاستاز معمولاً شامل فرآیند زیر است:

سلول‌های سرطانی به بافت طبیعی اطراف محلی که تومور در آن قرار دارد حمله می‌کنند، سپس از طریق دیواره‌های لنفاوی یا رگ‌های خونی مجاور حرکت می‌کنند و از طریق سیستم لنفاوی و جریان خون شروع به گردش می‌کنند تا به استخوان های بدن برسند. پس از توقف در رگ های خونی کوچک در محل دیگری، آنها به دیواره رگ های خونی حمله می کنند و به بافت اطراف سرایت می کنند و در آنجا تکثیر می شوند و تومورهای کوچکتری را تشکیل می دهند. آن تومورهای جدید برای رشد مداوم نیاز به خون دارند، بنابراین رشد رگ های خونی جدید را تحریک می کنند.

چرا و کجا تومورها در استخوان ها تشکیل می شوند؟

استخوان ها زمینه مناسبی را برای رشد سلول های تومور فراهم می کنند، زیرا آنها مناطقی هستند که گردش و رشد سلولی ثابتی دارند  و سلول های استخوانی موادی را آزاد می کنند که ممکن است باعث رشد سریعتر سرطان شود. سلول های سرطانی می توانند به هر جایی بروند، اما اغلب به سمت استخوان هایی می روند که بیشترین میزان خون را دارند. این استخوان ها شامل موارد زیر می شود:

• ستون فقرات
• لگن
• دنده
• بازوهای بالایی
• ران

درمان متاستاز استخوان به چه عواملی بستگی دارد؟

• سرطان به کدام استخوان ها حمله کرده است؟
• میزان آسیب به استخوان ها
• کدام درمان ها را قبلا انجام داده اید؟
• وضعیت سلامتی شما

 

انواع درمان های متاستاز استخوان

این درمان‌ها می‌توانند به تسکین درد متاستاز استخوان و از بین بردن سایر علائم کمک کنند:

پرتودرمانی

اشعه ایکس با انرژی بالا می تواند سلول های سرطانی را از بین ببرد یا رشد آنها را کند کند. این درمان به تنهایی یا همراه با سایر درمان ها می تواند علائم التهاب استخوان را کاهش دهد.

رادیوداروها

این روش  فقط برای سرطانی که به استخوان گسترش می‌یابد استفاده می‌شوند و شامل استفاده از  داروهایی میشوند که عناصر رادیواکتیو دارند. هنگامی که آنها تزریق می شوند به استخوان سرایت میکنند و سلول های سرطانی را می کشند و به تسکین درد کمک می کنند. شمارش خون پایین می تواند از عوارض جانبی این نوع درمان باشد.

فرسایش

در این روش، یک سوزن مستقیماً درون تومور قرار داده می شود تا با گرما، سرما، جریان الکتریکی یا الکل آن را از بین ببرد.

سونوگرافی یا MRI

این یک روش غیر تهاجمی است که از انرژی اولتراسوند برای از بین بردن پایانه های عصبی تومورهای سرطانی  استفاده می کند تا در طی این روش درد ناشی از تومور در بیمار کاهش پیدا کند. این روش برای در افرادی که با پرتو درمانی درمان نشده اند یا نمی توانند با پرتو درمانی درمان شوند، استفاده می شود.

درمان دارویی برای درمان متاستاز استخوانی  

• بیس فسفونات پامیدرونات (آردیا)
•  زولدرونیک اسید (Zometa)
• دنوزوماب

این داروها به صورت داخل وریدی (IV) یا زیر جلدی (زیر پوست) تجویز می شوند. اکثر بیماران در ابتدا یک بار در ماه تحت درمان قرار می گیرند، اما با پیشرفت بهبودی در متاستاز استخوان تعداد جلسات درمان کمتر خواهد شد. درمان با یکی از این داروها می تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر استخوان و حوادث مربوط به استخوان های ضعیف مانند شکستگی، هیپرکلسمی و فشرده سازی نخاع کمک کند.

عمل جراحي

اگر آسیب استخوان شدید باشد، قرار دادن یک میله حمایتی در ناحیه آسیب ممکن است گزینه خوبی باشد. سایر انواع جراحی ممکن است فشار روی نخاع را کاهش دهد.

تزریق سیمان استخوان همچنین می تواند برای جلوگیری از شکستگی استخوان ها موثر واقع شود.

بسته به نوع سرطان، وضعیت شما و تحمل عوارض جانبی احتمالی، گزینه‌های شما برای درمان متاستاز استخوان ممکن است متفاوت باشد.