غربالگری سرطان زودهنگام احتمال درمان موفقیت آمیز آن را افزایش می دهد. از غربالگری سرطان چه می دانید؟ در چه صورتی و سنی و با چه هزینه ای این مورد لازم می شود؟

غربالگری سرطان و فایده آن و روند غربالگری سرطان - آروین کلینیک

از غربالگری سرطان چه می دانید ؟ آیا میدانید غربالگری بیشتر برای چه نوع سرطان هایی لازم است؟ دراین مقاله می خواهیم در مورد ضرورت غربالگری و کاهش مرگ و میر در سرطان توضیح دهیم.

غربالگری سرطان چیست ؟

غربالگری سرطان یعنی ما تستی انجام دهیم درکسانی که‌درمعرض ابتلابه یک کنسر خاص هستندکه بنابر شرایط مانند سن ، شرایط خانوادگی ، زمینه ژنتیک ، شیوع بیش ازحد کنسر دریک خانواده بطور کل غربالگری رابر اساس شیوع یک سرطان انجام میشود به‌این نیت که‌بتوانند ازمرگ و میر جلوگیری کنند.

با غربالگری سرطان میتوانید قبل ازپیدا شدن علائم و حاد شدن بیماری با انجام آزمایشات آزمایشگاهی و تصویربرداری بوجود بیماری پی برده و قبل ازحاد شدن و گسترش آنرا درمان نمایید تشخیص سرطان برای‌آن دسته افرادی است که‌علائم هنوز دراین افراد بطور کامل نمایان نشده و با تشخیص آن قبل ازبروز علائم میتوانند آنرا بی دردسرتر درمان کنند.

غربالگری سرطان برای کدام سرطان ها مفید است

فواید غربالگری سرطان چیست؟

انجام غربالگری به‌شما اطمینان میدهدکه نتیجه سرطان شما درست و قابل اعتماد است. غربالگری سرطان ممکن است با یافتن تغییراتی دربدن شماکه در صورت عدم درمان به سرطان تبدیل میشوند، ازابتلا پیشگیری کند. غربالگری سرطان تشخیص زود هنگام قبل ازبروز علائم کمک میکند، زمانی که‌درمان آن آسان تر است.

غربالگری سرطان قبل ازگسترش آن کمک میکند دراین هنگام درمان راحتتر خواهد بود. تشخیص زودهنگام ممکن است بمعنای درمان زودتر و درزمان کمتر برای‌بهبودی باشد. هرچه سرطان زودتر تشخیص داده شود، شانس زنده ماندن شما بیشتر است.

اهداف انجام غربالگری سرطان

یک تست غربالگری که آنطور که‌باید کار میکند و مفید است، موارد زیر راانجام میدهد:

  • قبل ازظهور علائم آن راشناسایی میکند.
  • غربالگری باعث شناسایی زودتر سر طان و درمان راحتتر آن خواهد شد.
  • دارای نتایج آزمایش منفی کاذب کمی و نتایج آزمایش مثبت کاذب است.
  • احتمال مرگ ناشی‌از سر طان راکاهش میدهد.

چه افرادی به غربالگری سرطان نیاز دارند؟

آزمایش‌های غربالگری خاص ممکن است فقط برای‌افرادی که‌درمعرض خطر بالای ابتلابه سرطان‌های خاص هستند پیشنهاد شود.

تحقیقات غربالگری سرطان شامل کشف اینکه چه کسانی درمعرض خطر ابتلابه سرطان هستند.

هر چیزی که‌احتمال ابتلا را افزایش دهد، عامل خطر سرطان نامیده میشود. داشتن یک عامل خطربه معنای ابتلابه سرطان نیست. نداشتن عوامل خطربه این معنی نیست که سرطان نخواهید گرفت. برخی ازتست های غربالگری فقط برای‌افرادی استفاده میشودکه عوامل خطر شناخته شده برای‌انواع خاصی از سرطان را دارند. افرادی‌که نسبت به سایرین درمعرض خطر بیشتری برای‌ابتلابه سرطان هستند، شامل کسانی هستندکه هر یک از موارد زیر رادارند:

  • سابقه شخصی
  • سابقه خانوادگی
  • برخی جهش های ژنی (تغییرات)مرتبط است.
  • قرار گرفتن درمعرض عوامل سرطانزا مانند دود تنباکو یا مواد شیمیایی محل کار.
  • لخته خونی که‌بدون هیچ دلیل مشخصی ایجاد میشود.
  • سن بالاتر.

غربالگری در چه سرطان هایی مرسوم است ؟

غربالگری بیشتر در سه نوع مرسوم است سرطان‌سینه درخانم ها، سرطان‌روده بزرگ و همچنین سرطان‌دهانه رحم درخانم هاکه با توجه‌به شیوع آن این غربالگری در تمام دنیا مرسوم است .

آن چه‌که در دولت ها رعایت میکنند هزینه ای است‌که برای‌اقتصاد سلامت دارد یعنی در نظر میگیرندکه این کاری‌که میخواهند انجام دهند بار زیادی برای‌بخش درمان دولت ازنظر مالی نداشته باشد .

آیا غربالگری سرطان باعث طول عمر بیمار میشود؟

برای‌بسیاری از سرطانها، شانس بهبودی بستگی به‌مرحله (میزان یا گسترش سرطان در بدن)در زمان تشخیص سرطان دارد. سرطانهایی‌ که درمراحل اولیه تشخیص داده میشوند، اغلب قابل درمان و بهبود کامل هستند.

میزان مرگ و میر افراد غربالگری شده‌برای بیماری خاصی را با میزان مرگ و میر ناشی ازآن درافرادی که غربالگری نشده اند، مقایسه میکند. نشان داده شده است‌که برخی ازتست های غربالگری هم در یافتن زودهنگام سرطانها و هم درکاهش احتمال مرگ ناشی ازآن سرطانها مفید هستند. که شامل ماموگرافی برای سرطان‌سینه و سیگموئیدوسکوپی و آزمایش خون مخفی مدفوع‌برای سرطان‌روده است. آزمایش‌های دیگربه این دلیل استفاده میشوند که‌قبل ظاهر شدن علائم، نوع خاصی‌از سرطان را دربرخی افراد پیدا کنند، اما ثابت نشده است‌که خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش میدهد یا خیر. اگر بسرعت درحال رشد است و به‌سرعت گسترش مییابد، ممکن است درصورت تشخیص دیرتر منجربه مرگ فرد شود.

غربالگری از چه سنی باید انجام شود؟

بیشترین غربالگری که‌درکشور ما انجام میشود در سرطان‌سینه است که‌ما توصیه میکنیم خانم ها ازسن 50 سال‌به بالا غربالگری پستان رابصورت ماموگرافی هر دو سال یک بار تا 70 سالگی انجام دهند. سرطان‌دهانه رحم شایع ترین دیگر محسوب میشودکه توصیه میشودکه از 3 سال بعد از ازدواج یا اولین تماس جنسی خانم ها معاینات دوره ای رابصورت تست پاپ اسمیر انجام دهند.

بیماری شایع دیگر سرطان‌روده بزرگ است‌که توصیه میشودکه درسن بالای 60 سال سیگموئیدوسکوپی را انجام دهند درصورتی که‌منفی باشد لازم است که‌هر 5 سال یک بار این کار را تکرار کنند. تست دیگری که‌برای سرطان‌روده بزرگ انجام میشود بررسی خون مخفی در مدفوع است که‌ارزش کمتری دارد و بعنوان یک تست استاندارد شناخته نمیشود.

تشخیص زودهنگام احتمال درمان موفقیت آمیز آن راافزایش میدهد. دو مولفه مهم تشخیص زودهنگام وجود دارد: تشخیص زودهنگام بیماری بر اساس علائم آن و توجه به‌علائم هشدار دهنده احتمالی سرطان و انجام اقدامات سریع منجربه تشخیص زودرس آن میشود. افزایش آگاهی عموم مردم درباره علائم احتمالی توسط پزشکان، پرستاران و دیگر متخصصان میتواند تاثیر زیادی بر شناخت و تشخیص بموقع این بیماری داشته باشد.

تشخیص زود هنگام سرطان با غربالگری سرطان

هزینه غربالگری سرطان

در حال حاضر مطالعات متعددی درحال بررسی روشهای کم هزینه برای غربالگری است که‌با توجه‌به شرایط و امکانات موجود درنظر گرفته میشود. برای‌مثال معاینه بصری با اسید استیک ممکن است یک روش غربالگری موثربرای سرطان‌دهانه رحم درآینده ای نزدیک باشد. مطالعات بیشتری برای‌جایگزین کردن روشهای کم هزینه برای غربالگری ماموگرافی( معاینه پستان بالینی ) درحال انجام میباشد .

نتایج غربالگری

برخی از آزمایش های غربالگری ممکن است موجب خونریزی یا سایر مشکلات بهداشتی شود.
تست های غربالگری میتواند نتایج مثبت کاذب داشته باشد .ممکن است این آزمایش وجود سرطان را نشان دهد درحالیکه سرطانی وجود نداشته باشد. این نتایج میتواند تاثیرات منفی بر روحیه فرد گذاشته و باعث اضطراب وی شود. تشخیص بیش از حد ممکن است این اتفاق می افتد زمانی‌که آزمون غربالگری بدرستی نشان میدهد که یک فرد مبتلا است، اما به‌آرامی درحال رشد است و به‌این فرد درطول زندگی اش آسیب نمی رساند. درمان این سرطانها بیش ازحد مورد استفاده قرار میگیرد. بهمین دلیل قبل ازانجام غربالگری با پزشک متخصص مشورت کنید.

انواع غربالگری

هفت نوع غربالگری سرطان وجود دارد که‌درزیر به‌آن اشاره میشود.

غربالگری سرطان کولورکتال

تستهای غربالگری سرطان کولورکتال ( روده بزرگ و مقعد )که‌باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان شده اند شامل مواردی بشرح ذیل می باشد:

  • کولونوسکوپی

در کولونوسکوپی کولون و رکتوم ازخارج ازبدن بررسی میشود. دراین روش وسیله میکروسکوپ مانند بنام کولونوسکوپ ازطریق مقعد وارد روده بزرگ شده و به‌بررسی دقیق ضایعات و پولیپ ها دراین قسمت میپردازد. درصورت لزوم و تشخیص پزشک نمونه ای ازبافت روده بزرگ یا نواحی اطراف آن برداشته میشود و سپس درمحیط آزمایشگاه بررسی میشود.

  • سیگموئیدوسکوپی

دراین روش لوله ای با منبع نور ازراه مقعد وارد روده بزرگ میشود و نمونه ای ازپولیپ ها و بافت های این ناحیه رادرصورت مشکوک بودن به سر طان برمی دارد. این تست برای‌تشخیص سریع کولون میباشد .

  • تست نمونه مدفوع با حساسیت بالا (M2-PK)

این نوع تست با بررسی و اندازه گیری آنزیم M2-PK درمدفوع به‌بررسی و تشخیص کولورکتال میپردازد .

همه این آزمایشات به‌جلوگیری‌از کولورکتال و کولون کمک میکنند زیرا میتوانند رشد کولون های غیر طبیعی (پولیپ ها) راشناسایی کنندکه قبل اینکه‌به سرطان برسند حذف شوند. طبق نظر متخصصان افرادی که‌در معرض خطر ابتلا به کولورکتال قرار دارند، درسن 50 تا 75 سالگی قرار داشتند .

انواع تست غربالگری سرطان چگونه انجام می شود

غربالگری سرطان مزوتلیوما

مزوتلوما یک نوع سرطان نادر است‌که اندامهای شما راپوشش میدهد. چهار نوع مزوتلیوما وجود داردکه محل تومور رانشان میدهد: مزوتلیومای پلور (ریه)، مزوتلیومای صفاقی (شکم)، مزوتلیومای پریکارد (قلب) و مزوتلیومای بیضه (بیضه ها) درحالیکه توصیه‌های غربالگری سرطان برای مزوتلیوما وجود ندارد و هیچ غربالگری که‌بتواند بطور قاطع آن راشناسایی کند، وجود ندارد، اگر درمعرض آزبست قرار گرفته‌اید، غربالگری‌های متعددی برای‌بیماری‌های مرتبط با آزبست وجود دارد، ازجمله:

  • اشعه ایکس قفسه سینه
  • سی تی اسکن با دوز پایین
  • اسپیرومتری
  • برونکوسکوپی
  • لاواژ
  • برونش آلوئولار
  • تست های عملکرد ریوی

غربالگری سرطان ریه

توموگرافی کامپیوتری اسپیرال با دوز کم یکی از آزمایشات غربالگری‌ برای سرطان‌ریه می باشد. در بین افراد سیگاری و سنین بین 55 تا 70 سال شایع میباشد. انجام این آزمایش دراین افراد نسبت‌به سایرین ضرورت بیشتری دارد. اگرچه شایع ترین علت سرطان‌ریه کشیدن تنباکو است، اما میتوان در افرادی که‌هرگز سیگار نمیکشیدند اما درمعرض آزبست یا رادون قرار داشتند نیز یافت. پس درصورت وجود هرگونه خطری بهتر است‌ برای انجام غربالگری سرطان‌ریه به‌پزشک مراجعه نمایید.

روش های غربالگری سرطان ریه

آزمایش سرطان ریه به‌اندازه غربالگری انواع دیگر رایج نیست. اما دربرخی موارد ازتست زیر استفاده میشودکه عبارتند از:

  1. توموگرافی کامپیوتری

تست توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین میتواندبه غربالگری ریه کمک کند، اما بطور کلی توصیه نمی شود، مگر اینکه بیمار دارای عوامل خطر سنگین‌برای بیماری، مانند سیگار کشیدن طولانی مدت باشد. درطول آزمایش توموگرافی، اشعه ایکس تصاویر دقیقی ازریه ها میگیرد تا پزشکان بتوانند ناهنجاری ها و مشکلات رادرریه بررسی کنند.

 چه زمانی باید برای غربالگری یه اقدام کنم؟

آزمایشات توموگرافی کامپیوتری فقط‌ برای افراد بین 55 تا 80 سال توصیه میشودکه دطی 15 سال از آزمایش، سابقه سیگار کشیدن شدید داشته باشند. سیگاری شدید به فردی گفته میشودکه سابقه مصرف سیگار 30 سال یا بیشتر داشته باشد. یک پاکت سال بمعنای کشیدن میانگین یک پاکت سیگار در روز به‌مدت یک سال است. برای‌داشتن سابقه 30 بسته سال، باید یک بسته در روز به‌مدت 30 سال، دو بسته در روزبرای 15 سال یا سه بسته در روزبرای 10 سال مصرف کنید. آزمایش‌های LDCT برای کسانیکه سیگار نمیکشند توصیه نمی شود و بنابراین معمولاً برای‌تشخیص مزوتلیوما استفاده نمی‌شود.

غربالگری سرطان ریه

غربالگری سرطان روده

به‌استثنای سرطانهای پوست، سرطان‌روده بزرگ و راست روده این بیماری سومین سرطان رایج در بین آقایان و بانوان است‌که نیازمند غربالگری سرطان میباشد.

روش های متفاوت غربالگری روده

موارد زیر در غربالگری سرطان روده مهم هستند و عبارتند از:

  1. معاینه بصری

رایج ترین غربالگری بصری کولونوسکوپی است‌که درطی آن یک لوله بلند و نازک در روده قرار می گیرد تا ناهنجاری های روده بزرگ رابررسی کند. کولونوسکوپی مجازی با استفاده ازاشعه ایکس تصویری ازروده بزرگ میسازد وبه پزشک اجازه میدهد درصورت وجود ناهنجاری با انجام آزمایشات دیگر بیمار رادرمان کند.

  1. آزمایش مدفوع

آزمایش مدفوع شامل تجزیه و تحلیل مدفوع برای‌تشخیص خون یا DNA غیر طبیعی درآن است. پزشک یک کیت جمع آوری را دراختیار شما قرار میدهدکه آن رابا نمونه مدفوع پر می کنید، سپس‌برای تجزیه و تحلیل به‌آزمایشگاه میفرستد.

چه زمانی باید برای غربالگری سر طان روده اقدام کرد؟

برای افراد با خطر متوسط ​​سرطان‌روده بزرگ، غربالگری بایداز سن 45 سالگی شروع شود. دستورالعمل های غربالگری روده بزرگ بشرح زیر است:

  • سنین 45 تا 75 سال: غربالگری روده بزرگ را ازطریق آزمایش های مدفوع یا تصویربرداری تحت نظر پزشک شروع نمایید.
  • سنین 76 تا 85 سال: بر اساس وضعیت و سلامت جسمیتان و طی مشورت با پزشک میتوانید درصورت نیاز بصورت روتین بایدبرای غربالگری اقدام کنید.
  • سن 86+: دیگر نیازی‌به غربالگری روده نخواهد بود.

غربالگری سرطان روده

غربالگری سرطان پستان

این روش‌برای غربالگری پستان می باشد. این روش ازطریق عکس برداری ساده ازسینه انجام میشود. ماموگرافی این بیماری را10 سال زودتر ازبیماری قابل محسوس باشد ،نشان میدهد.  این غربالگری درکشورهای پیشرفته نظیر انگلستان بعنوان آزمایش ملی برای‌همه زنان انجام میشود. مرگ و میر ناشی ازاین بیماری در این کشور بدلیل تشخیص بموقع بوسیله غربلگری پستان کاهش یافته است. این بیماری درسنین 40 تا 50 سال در بین زنان شایع میباشد.

سرطان‌سینه دومین بیماری رایج درزنان میباشد. هر ساله تقریباً 250000 زن و 2300 مرد به‌این بیماری مبتلا میشوند. هوشیاری درمورد معاینه پستان میتواند به‌تشخیص زودهنگام آن کمک کند.

روش های مختلف غربالگری سرطان سینه
  1. ماموگرافی

رایج ترین آزمایش سرطان‌سینه ماموگرافی است. ماموگرافی یک عکس اشعه ایکس‌از پستان است که‌میتواند بیماری راقبل ازاینکه بیمار دارای علائم باشد و یا توده ای رادر سینه احساس کند، شناسایی کند. ماموگرافی غربالگری برای‌بررسی علائم سرطان‌سینه درافرادی که‌هیچ علامتی ازخود نشان نمیدهند استفاده میشود و باید هر چند سال یکبار انجام شود. درصورت مشاهده ناهنجاری، ماموگرافی تشخیصی برای‌شناسایی علت بوجود آمدن ناهنجاری انجام میشود.

  1. ام آر آی

اگرچه تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) بیشتر برای‌افرادی که‌قبلاً سرطان‌سینه تشخیص داده شده است استفاده میشود، پزشک ممکن است آنرا برای‌افرادی که‌درمعرض خطر بالا یا سابقه خانوادگی این بیماری هستند توصیه کند. ام آر آی میتواند تصاویر عمیقی‌از سینه ارائه دهد تا اطلاعاتی درمورد پیشرفت سرطان به‌پزشک ارائه دهد، یا بررسی دقیق تری برای‌بررسی وجود ناهنجاری های موجود ارائه دهد.

  1. معاینه بالینی سینه

معاینه بالینی سینه یک معاینه معمولی توسط پزشک برای‌بررسی وجود توده در سینه است. اگرچه بهترین تمرین این است‌که این کارها رادرخانه روی خودتان نیز انجام دهید، پزشک ممکن است دانش بیشتری در مورد آنچه باید احساس کند داشته باشد. این معاینات اغلب درطی معاینات روتین توسط متخصص زنان یا پزشک متخصص ماما انجام میشود.

چه زمانی باید برای غربالگری سرطان مراجعه کنیم؟

خود ارزیابی و معاینات بالینی سینه باید به محض اینکه به سن کافی برای‌مراجعه به‌متخصص زنان رسیدید، شروع شود. هنگامی که‌یک زن حدوداً 40 ساله شد، باید ماموگرافی راشروع کند. دستورالعمل های سنی غربالگری سرطان سینه بشرح زیر است:

  • بانوان درسنین 40 تا 44 سال: سالانه یا هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهید.
  • بانوان سنین 45 تا 54 سال: سالانه ماموگرافی انجام دهید.
  • سنین 55+: هر دو سال یکبار ماموگرافی انجام دهید.

اگر درمعرض خطر بالای سرطان‌سینه هستید، باید 10 سال زودتر اززمان توصیه شده برای‌جمعیت عمومی، معمولاً درحدود 30 سالگی، ماموگرافی راشروع کنید این مردبرای افرادیست که‌درمعرض خطر ابتلابه سرطان‌سینه هستند.

 عواملی که احتیاج به غربالگری سرطان پستان را افزایش میدهند

سن: افزایش سن خطر ابتلابه سرطان‌سینه راافزایش میدهد. بیشتر موارد درافراد بالای 50 سال تشخیص داده میشود.

جهش های ژنتیکی: برخی افراد ژن های جهش یافته ای رابه ارث میبرند یا ایجاد میکنند که‌آنها را درمعرض خطر ابتلابه این بیماری قرار میدهد. اینها رامیتوان ازطریق آزمایش ژنتیکی شناسایی کرد.

سابقه خانوادگی سرطان‌سینه: اگرچه ازنسلی به نسل دیگر منتقل نمی شود، سابقه خانوادگی شما رادرمعرض خطر بیشتری‌برای ابتلا به آن قرار میدهد.

سابقه باروری: کسانیکه قاعدگی راقبل از12 سالگی شروع کرده اند یا بعد از55 سالگی یائسگی را شروع کرده اند در معرض خطر بیشتری‌برای ابتلابه سرطان‌سینه هستند.

غربالگری سرطان پستان

غربالگری سرطان دهانه رحم

سرطان‌دهانه رحم عامل اصلی مرگ و میر ناشی برای‌زنان بوده است. با این حال، بدلیل غربالگری میتواند سرطان‌دهانه رحم راقبل ازپیشرفت و گسترش آن بدیگر اندامها شناسایی کند.

روش های متفاوت در غربالگری سرطان دهانه رحم

تست پاپ اسمیر

تست پاپانیکولائو یا پاپ اسمیر یک آزمایش معمولی است که‌درمطب متخصص زنان انجام میشود و شامل جمع آوری سلول ها ازدهانه رحم برای‌بررسی ناهنجاری های سلولی یا تغییراتی است که‌میتواندبه سرطان‌دهانه رحم تبدیل شود.

تست پاپ اسمیر یکی ازروش های تشخیص‌سرطان دهانه رحم می باشد که‌درکاهش ابتلابه این بیماری موثر می باشد . مرگ و میر ناشی‌از سرطان‌دهانه رحم درکشورهایی‌که غربالگری این بیماری راانجام میدهند بطور قابل توجهی کاهش یافته است . زمان انجام این تست بین سنین 21 تا 65 سالگی می باشد .

آزمایش ویروسی پاپیلوم انسانی (HPV)

تست HPV به همان روش پاپ اسمیر انجام میشود و همچنین سلول های دهانه رحم رابرای بررسی ناهنجاری ها جمع آوری میکند. آزمایش HPV بدنبال علائم ویروس پاپیلومای انسانی است که‌میتواند باعث سرطان‌رحم شود. ویروس هایی بنام پاپیلوم انسانی ازطیق رابطه جنسی وارد پوست فرد میشود وبه آلت تناسلی و رحم منتقل شده و در دراز مدت منجربه سرطان‌دهانه رحم میشود. آزمایش ویروسی پاپیلوم انسانی (HPV)برای‌تشخیص زودهنگام این سرطان‌می باشد. دربرخی موارد این آزمایش همزمان با تست پاپ اسمیر انجام میشود.

چه زمانی باید برای غربالگری سرطان دهانه رحم مراجعه کرد؟

بهتر است بمحض مراجعه به متخصص زنان، غربالگری رحم را آغاز کنید. مهمترین سن ها بریا انجام غربالگری رحم عبارتند از:

  • سنین 21 تا 29 سال: هر سه سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر راشروع کنید.
  • سنین 30 تا 64 سال: هر سه سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر، هر پنج سال یک بار آزمایش HPV یا ترکیبی ازهر دو آزمایش هر پنج سال یکبار شروع کنید.
  • سنین 65+: اگر چندین سال نتایج طبیعی داشته باشید یا تحت عمل هیسترکتومی کامل قرار گرفته باشید، ممکن است اجازه داشته باشید غربالگری رامتوقف کنید.

زمان برای غربالگری سرطان دهانه رحم

غربالگری کبد

آزمایش خون آلفا فتوپروتئین

در این آزمایش میزان AFP موجود درخون بررسی میشود. میزان این ماده درخون نشان دهنده بیماری های کبدی ازجمله سرطان‌کبد میباشد. این آزمایش گاهی اوقات همراه با سونوگرافی کبد به‌منظور تشخیص سرطان‌کبد در افرادی که‌درمعرض خطر بالای این بیماری هستند، استفاده میشود.

آزمایش های شایع غربالگری سرطان

غربالگری سرطان تخمدان

تست CA-125
این آزمایش خون، که اغلب همراه با سونوگرافی ترانس واژینال انجام میشود، می تواند برای‌تشخیص سرطان‌تخمدان درزنانی که‌درخطر بیماری هستند استفاده شود. اگر چه این آزمایش میتواند درتشخیص سرطان تخمدان در زنانی که‌دارای علائم هستندکمک کند و برای‌ارزیابی میزان پیشرفت بیماری در زنان که قبلا تشخیص داده شده است، استفاده شود.

سونوگرافی ترانس واژینال
یکی ازروش های تصویربرداری که‌میتواند تصاویر تخمدان و رحم تهیه کند، سونوگرافی ترانس واژینال می باشد که‌درتشخیص سرطان‌تخمدان موثر می باشد. این روش‌برای تشخیص سرطان آندومتر (بعلت داشتن وضعیتی بنام سندرم لینچ) نیز موثر می باشد .

غربالگری سرطان پروستات

آزمون PSA
در خون مردان آنتی ژنی بنام PSA  وجود دارد که‌توسط پروستات و سلول های سرطانی تولید میشود. در حالت عادی میزان این ماده درخون کم می باشد درصورتی که افزایش یابد یکی ازنشانه های سرطان‌پروستات می باشد. این آزمایش خون، که اغلب همراه با تست دیجیتال رکتال انجام میشود، میتواند سرطان‌پروستات راکه‌در مراحل اولیه می باشد تشخیص دهد. با این حال، برخی ازمتخصصان تست PSA رابرای اکثر مردان توصیه نمی کنند.

غربالگری سرطان معده

آندوسکوپی معده

یکی ازروش های تشخیص‌سرطان معده می باشد که‌با استفاده ازابزاری که‌مجهزبه دوربین و نور می باشد ازطریق نای وارد حفره معده میشود و درصورت وجود تومور آن را نمایش میدهد.

غربالگری و پیشگیری از سرطان

مزایای غربالگری سرطان

  • تشخیص سریع سرطان

آمادگی برای شیمی درمانی سرطان‌‌سینه

دربرخی موارد بیماری بدلیل پیشرفت و انتقال به سایر قسمتهای بدن باعث مرگ بیمار میشود.

  • درصد بالای موفقیت در درمان سرطان

تشخیص سریع منجربه درمان بموقع میشودکه دربسیاری ازموارد موفقیت آمیز می باشد .

  • هزینه پایین

افراد تنها با انجام آزمایشات غربالگری هزینه ای پرداخت میکنندکه درصورت وجود سرطان‌هزینه درمان نیزبه آن اضافه میشود. ولی درصورتی که بیماری درمراحل حاد تشخیص داده شود علاوه بر هزینه هایی که‌برای تشخیص بیماری صورت میگیرد هزینه های بالایی برای درمان باید شود که امکان موفقیت درآن نیز احتمالی می باشد.

پیشگیری از سرطان

  • پیشگیری ازبیماری مسئله مهمی می باشد. گاهی آزمایش غربالگری دارای نتیجه مثبت می باشد ولی هشداری به‌فرد می باشد تا از عواملی که‌منجربه بیماری میشود جلوگیری کند.

هر آنچه که باید درباره غربالگری سرطان بدانید

انواع روش های غربالگری سرطان

رادیوگرافی ازقفسه سینه

برای تشخیص سرطان ریه و سرطانی که‌از سایر بدن به‌این ناحیه منتقل شده است از رادیوگرافی قفسه سینه استفاده میشود.

آزمایش خون

برای بررسی تومور و برخی موارد مشکوک‌به سرطان‌از آزمایش خون استفاده میشود. غربالگری سرطانهایی نظیر روده بزرگ ، کبد پستان بیضه ، پروستات ، تیروئید و ریه از آزمایش خون استفاده میشود.

ماموگرافی

برای تشخیص سرطان‌سینه برای افراد بالای 40 سال توصیه میشود.

سونوگرافی

برای‌تشخیص و بررسی تومورهای بدخیمی که‌درحفره شکم ، لگن ، کبد و تخمدان قرار دارداز سونوگرافی استفاده میشود.

آزمایش ادرار

برای‌بررسی و یافتن سلول های بدخیم درکلیه ، حالب ، مثانه و پروستات از آزمایش ادرار استفاده میشود.

آزمایش خون مخفی درمدفوع

این آزمایش برای‌تشخیص سرطان‌روده درافرادی که‌سابقه خانوادگی داشته یا علائم ناگهانی مانند کاهش وزن زیاد یا بی اختیاری ادراری دارند انجام میشود.

غربالگری-سرطان-2

  • سی تی اسکن

برای‌تومورهای مخفی که‌درناحیه سر و گردن ، پروستات، روده بزرگ، ریه وجود دارند ازروش تصویر برداری بنام سی تی اسکن استفاده میشود.

آزمایشات مهم در غربالگری سرطان

انواع آزمایشات راه رابرای غربالگری آسان هموار کرده است. کونولوسکوپی مجازی، سونوگرافی ترانس واژینال، بررسی پوست، آزمایش PSA، تست های تشخیص زودهنگام چند سرطانی، تست CA-125 و آزمایش خون آلفا فتوپروتئین ازانواع آزمایشات قابل انجام است.

کولونوسکوپی مجازی

کولونوسکوپی مجازی اجازه میدهد تا روده بزرگ و راست روده ازخارج از بدن مورد بررسی قرار گیرند. اگرچه نشان داده نشده است که‌این روش مرگ و میر ناشی از‌سرطان کولورکتال را کاهش دهد و ممکن است مشکلات احتمالی خارج‌از روده بزرگ را نشان دهد که پس ازآن نیازبه بررسی بیشتر دارد، اگر این آزمایش تنها آزمایش غربالگری سرطان کولورکتال باشد که‌فرد قابل قبول میداند، ممکن است توصیه شود.

سونوگرافی ترانس واژینال

 آزمایش تصویربرداری اولتراسوند ترانس واژینال، که‌میتواند تصاویری از تخمدان‌ها و رحم زنان ایجاد کند، گاهی اوقات درزنانی که درمعرض خطر ابتلابه سرطان‌تخمدان هستند (بدلیل اینکه حامل جهش‌های مضر ژن BRCA1 یا BRCA2 هستند) یا سرطان‌آندومتر (بدلیل ابتلابه سرطان‌آندومتر) استفاده میشود.

بررسی پوست

 پزشکان اغلب توصیه میکنند که افرادی که‌درمعرض خطر ابتلابه سرطان پوست هستند، پوست خود رابطور منظم معاینه کنند یابه یک متخصص پوست و زیبایی مراجعه کند. نشان داده نشده است که‌چنین آزمایشاتی خطر مرگ ناشی از بیماری پوست راکاهش دهد و ممکن است منجربه درمان بیش ازحد شود. با این حال، افراد باید از تغییرات پوست خود مانند خال جدید یا تغییربه خال موجود آگاه باشند و فوراً این موارد رابه پزشک خود گزارش دهند.

آزمایش PSA

 آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) اغلب همراه با معاینه دیجیتال رکتوم برای غربالگری سرطان پروستات استفاده شده است. با این حال، گروه‌های متخصص دیگر آزمایش معمول خون آنتی ژن اختصاصی پروستات رابرای اکثر مردان توصیه نمی‌کنند، زیرا بسیاری از سرطان‌های پروستات که‌با آزمایش PSA شناسایی میشوند کشنده نیستند و تشخیص و درمان زودهنگام سرطان‌های شناسایی‌شده با PSA باعث کاهش احتمال مرگ ناشی‌از سرطان‌پروستات نشده است.

آزمایش PSA

تست های تشخیص زودهنگام چند سرطانی

آزمایش‌های تشخیص زودهنگام چند سرطانی  آزمایش‌هایی هستندکه سیگنال‌های بیولوژیکی رادرمایعات بدن که‌ممکن است توسط سلول‌های سرطانی دفع میشوند، اندازه‌گیری کنند. این سیگنال ها بعنوان نشانگرهای زیستی یا نشانگرهای تومور نیز شناخته میشوند. بسته به سیگنال هایی که آزمایش‌های تشخیص زودهنگام چند سرطانی اندازه گیری میکند، ممکن است چندین نوع مختلف سرطان راشناسایی کند. اینکه آیا تست‌های آزمایش‌های تشخیص زودهنگام چند سرطانی  برای غربالگری سرطان درافراد بدون علائم مؤثر است یا خیر، ناشناخته است و باید ازطریق کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده ارزیابی شود.

هیچ آزمایش آزمایش‌های تشخیص زودهنگام چند سرطانی  توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تایید نشده است. با این حال، ممکن است پزشکتان بتواند آزمایش تشخیص زودهنگام چند سرطانی رابرای یک بیمار تجویز کند.

تست CA-125

 آزمایش خون CA-125، که‌اغلب همراه با سونوگرافی ترانس واژینال انجام میشود، ممکن است برای‌تشخیص زودهنگام بیماری تخمدان، بویژه درزنانی که‌ خطر ابتلابه این بیماری درآنها بیشتر است، مورد استفاده قرار گیرد. اگرچه این آزمایش میتواند به‌ غربالگری تخمدان درزنانی که‌دارای علائم هستند کمک کند و میتواند برای‌ارزیابی عود سرطان در زنانی که قبلاًبه این بیماری مبتلا شده‌اند، استفاده شود، اما نشان داده نشده است که یک تست غربالگری سرطان تخمدان موثر باشد.

آزمایش خون آلفا فتوپروتئین

گاهی اوقات از آزمایش خون آلفا فتوپروتئین همراه با سونوگرافی کبد برای‌تشخیص زودهنگام بیماری کبد در افراد در معرض خطر بالای این بیماری استفاده میشود.

 آیا من هم باید برای غربالگری سرطان به پزشک مراجعه کنم؟

مراجعه برای غربالگری سرطان یک روش کاملا اختیاری است که‌بنفع خودتان است. درطول غربالگری سرطان شما با انجام آزمایشاتی که پزشک ازشما در خواست کرده تنها سلامت بدنی رابرای‌تشخیص انجام میدهید این موضوع کاملا شخصی میباشد اما این نکته راهم درنظر بگیرید که‌درطی مراجعه به پزشک درصورت داشتن سرطان درصد فوت ناشی ازآن کاهش یافته و درصد بهبودی افزایش میابد متخصصان توصیه میکنند حتی درصورت عدم سوئ سابقه نیز برای‌تشخیص و غربالگری بصورت روتین به‌پزشک مراجعه نمایید.

تغذیه و نقش آن در غربالگری سرطان

برخی از غذاها، ویتامین ها و مواد معدنی درغذاها ممکن است ریسک ابتلا را افزایش و یا کاهش دهند. تحقیقات انجام شده نشان میدهدکه چگونه ممکن است رژیم غذایی و الگو تغذیه به سرطان مربوط باشد و باعث بهبود و پیشگیری و یا شدت یافتن آن شود. درادامه همراه ما باشید:

غذا بر پایه گیاه

این غذاها حاوی مواد طبیعی بنام فیتونوترینت هستند. که عبارتند از:

  • کاروتنوئیدها یا کاروتن ها درمیوه و سبزیجات قرمز، نارنجی، زرد و برخی سبزیجات سبز تیره یافت میشوند.
  • پلی فنول ها درگیاهان، ادویه ها، سبزیجات، چای، قهوه، شکلات، آجیل، سیب، پیاز، توت ها و سایر گیاهان یافت میشود.
  • ترکیبات آلیوم که درپیازچه، سیر، تره فرنگی و پیاز یافت میشود.

آنتی اکسیدان ها

آنتی اکسیدان ها نقش بسزایی رادرجلوگیری ازابتلا و درنتیجه عدم نیازبه غربالگری سرطان ایفا میکنند آنتی اکسیدان ها دربرابر اکسیدان ها، موادی که‌می توانند منجربه آسیب سلولی شوند،ازبدن محافظت میکنند. اکسیدان ها میتوانند بطور طبیعی وجود داشته باشندکه توسط فرآیندهای سلولی طبیعی ایجاد میشوند. که عبارتند از:

  • بتا کروتن
  • سلنیوم
  • ویتامین های C و E

 دیگر ویتامین ها و مواد معدنی

ویتامین های مهم درتقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری ازنیازبه غربالگری سرطان شامل کلسیم، ید، ویتامین های A، D، K و ویتامین های B است که‌نقش حیاتی رادربدن ایفا میکنند.

رژیم حاوی فیبر

فیبربه حجیم شدن مدفوع کمک میکند. غذا راسریعتر ازطریق دستگاه گوارش حرکت میدهد. فیبربه تغذیه یک جامعه سالم ازمیکروب های ساکن دردستگاه گوارش کمک میکند. این جامعه میکروبیوم نامیده میشود. یک میکروبیوم سالم با خطر کمتر سرطان مرتبط است.

غذاهای فیبر دار عبارتند از:

  • دانه و غلات کامل مانند: جو، جو دو سر، کاموت، بلغور، ذرت، پسیلیوم و چاودار
  • نان سبوس دار و پاستا
  • حبوبات ازجمله عدس و نخود
  • میوه و سبزیجات

مصرف پروتئین و نقش آن در غربالگری سرطان

پروتئین ها نقش مهمی رادر غربالگری سرطان و پیشگیری از سرطان دارا هستند و عبارتند از:

  • گوشت
  • ماهی
  • طیور
  • صدف
  • محصولات روزانه مانند لبنیات
  • تخم مرغ

ازاین میان، گوشت های قرمز و فرآوری شده بیشترین نگرانی راازنظر خطر سرطان ایجاد میکنند. گوشت قرمز شامل گوشت خوک، گاو، گوساله و بره است. گوشت فرآوری شده شامل بیکن، ژامبون، گوشت قرمز، هات داگ، سالامی و سایر فرآورده های گوشتی پخته شده است.

تغذیه و نقش آن در غربالگری سرطان

 چرا غربالگری سرطان در همه نوع سرطانی در دسترس نیست؟

برنامه‌های غربالگری سرطان فقط برای‌یک نوع بیماری تنظیم میشوندکه بدون خطر زیاد جان افراد رااز بیماری نجات دهند. اگر آزمایش غربالگری به‌اندازه کافی خوب وجود نداشته باشد، یا غربالگری بجای تشخیص باعث بروز آسیب شود هرگز ازآن استفاده نمیشود.

برنامه غربالگری نیازمند آزمایشات کلی برای‌بررسی بیماری است آزمایشات باید طبق موارد زیر باشد:

  • بگونه ای باشدکه هر نوع ناهنجاری و مورد مشکوک رادربدن تشخیص دهد.
  • درصد خطای کمی داشته باشد
  • برای سلامت مضر نباشد
  • مقرون بصرفه باشد.

اگر آزمایشی این کارها را انجام ندهد، بعید است که‌دریک برنامه غربالگری برای‌کل جمعیت بخوبی کار کند. گر سر طان نادر باشد، غربالگری همه کارساز نخواهد بود، و برای‌همه شرکت‌کننده‌ها بیشتر ازفواید آن سخت‌تر خواهد بود. اگر آزمایش های غربالگری خوب‌برای سرطانهای نادرتر در دسترس باشد، پزشکان اغلب آنها را به‌افرادی که‌درمعرض بالاترین خطر ابتلا به‌این بیماری هستند پیشنهاد میکنند.

بهترین مکان برای غربالگری سرطان در تهران کجاست؟

ازآنجا که غربالگری سرطان موضوع بسیار مهمی است بهتر است برای‌انجام آن به کلینیک های تخصصی و مجهز مراجعه کنید. شمابرای انجام غربالگری به آزمایشات آزمایشگاهی و تصویربرداری متعددی نیازمند خواهید بودکه درصوزتی که به‌مکانی مراجعه کنید که‌تمامی امکانات رادرخود نداشته باشد بجای 3 یا 4 ساعت باید چند روز از وقت خود را به‌انجام آزمایشات تخصسص دهید کلینیک آروین در تهران و در غرب آن قرار داردکه با داشتن یک طبقه مجزابرای غربالگری سرطان و داشتن بیش از 20 آنکولوژیست متخصص میتواند تمامی نیازهای شما رادر زمینه سر طان و غربالگری برآورده سازد.

بهترین مکان برای غربالگری سرطان در تهران

چگونه میتوانم برای غربالگری سرطان وقت بگیرم؟

برای‌مراجعه‌به کلینیک درجهت انجام غربالگری سرطان بهتر است ازقبل با کلینیک تماس گرفته و وقت خود رارزرو نمایید و سپس درراس اسعتی که بهتان گفته شده در مرکز حضور داشته باشد تا همکاران ما با صبر و حوصله پاسخگوی شما عزیزان باشند.

آیا غربالگری سرطان خطری دارد؟

برخی از آزمایش های غربالگری میتواند باعث مشکلات جدی شود.امکان نتایج مثبت به صورت وجود دارد. همچنین  نتایج آزمون منفی کاذب نیز امکان پذیر است.تشخیص ممکن است باعث بهبودی فرد نشود یابه فرد دیگر کمک نکند. امابه یاد داشته باشید هنگامی که‌پزشک تست غربالگری راتجویز کند میتواند آن را انجام داد و زمانی که خود فرد فکر کندکه سر طان دارد انجام ندهد. انواع آزمایش های غربالگری وجود دارد.

سوالات متداول در زمینه غربالگری سرطان

کدام یک از انواع غربالگری در کلینیک شما انجام میشود؟ درکلینیک آروین تمامی انواع غربالگری سرطانهای شایع اعم از غربالگری سرطان سینه، غربالگری ریه، روده، واژن و دهانه رحم و … انجام میگیرد بهتر است برای‌کسب اطلاعات بیشتر با ما درتماس باشید. غربالگری سرطان زیر نظر چه پزشکی انجام میشود؟ غربالگری سرطان ابتدا توسط پزشک تجویز شده و سپس درآزمایشگاه و یا تصویربرداری توسط متخصصان آزمایشگاهی انجام میگیرد و نتایج آزمایشات مجددبه پزشک ارائه میگردد.

آیا درصورت نبود سابقه خانوادگی باز هم نیازبه غربالگری سرطان میباشد؟ این مسئله درست است که‌داشتن سابقه خانوادگی باعث افزایش درصدابتلامیشود اما تنها بدلیل داشتن سابقه خانوادگی نیست که‌به سرطان مبتلا میشوید و دلایل دیگری نیز وجود دارد پس بهتر است بعداز سی سالگی و طبق نظر پزشک برای غربالگری سرطان بصورت روتین‌به پزشک مراجعه کنید.

هزینه غربالگری چقدر میشود؟ هزینه بر طبق آزمایشات و یا تصویربرداری هایی که به آن نیاز دارید و مکانی که‌به آن مراجعه میکنید و پوشش دهی آن توسط بیمه و با عدم پوشش دهی بستگی دارد و طبق این موارد محاسبه شده و خدمتتان ارائه میگردد. اگر با غربالگری متوجه شویم آیا میتوان آنرا درمان کرد؟ غربالگری زمانی صورت میگیردکه شما هیچگونه علائمی نداشته و احتمالا یا مبتلابه سرطان نشده اید و یا مبتلابه سرطان هستید ولی هنوز گسترش نیافته پس‌از هر جهت‌که موضوع رابررسی میکنید این موضوع بنفع شما میباشد و حتی درصورت ابتلا نیز شما بسیار زودتر درمان خواهید شد.