سرطان ریه چه علائمی دارد؟ آیا سرطان ریه درمان پذیر است؟

بنا به آمارگیری جهانی بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان مربوط به سرطان ریه می باشد. قربانی های سرطان ریه به مراتب از قربانی های سرطان های شایع مثل سرطان پروستات و سرطان کولون و سرطان غدد لنفاوی و سرطان پستان بیشتر می باشند.
با این حال می توان گفت که 90 درصد از اشخاص مبتلا به سرطان ریه، مصرف دخانیات داشته اند. بدیهی است که نسبت ابتلا به بیماری سرطان ریه با افزایش سال های مصرف دخانیات و تعداد سیگاری های مصرفی رابطه مستقیم دارد.
ترک مصرف دخانیات حتی بعد از سال های فراوان ، می تواند خطر ابتلا به بیماری سرطان ریه را به میزان زیادی کاهش دهد.

دخانیات و سرطان ریه

هنگامی که انسان دود سیگار که حاوی بسیاری از مواد سرطان زا است را استنشاق می نماید، فورا در بافت ریه تغییراتی حاصل می شود که این تغییرات در وهله اول بصورت خودکار ترمیم پذیر هستند. اما با تکرار مصرف دخانیات ریه فرصت ترمیم و بازسازی سلول های آسیب دیده را نخواهد داشت در نتیجه یک توده سرطانی تشکیل خواهد شد. در ریه رگ های خونی و غدد لنفاوی فراوانی وجود دارد که همین امر باعث انتقال سلول های بدخیم سرطانی با سرعت بسیار زیاد می شود. در نتیجه می توان گفت قبل از اینکه علائم این بیماری بصورت آشکار ظاهر شود، سلول های بدخیم مناطق بسیاری از ریه را درگیر کرده اند.

علائم ابتلا به بیماری سرطان ریه

سرطان ریه علائمی دارد که برخی از آنها عبارتند از:

• سرفه مزمن که هیچ گاه از بین نمی رود
• سرفه مزمن ناشی از مصرف دخانیات
• سرفه همراه با خلط خونین ( حتی اگر بسیار کم باشد )
• تنگی نفس
• درد در ناحیه قفسه سینه
• گرفتگی صدا
• تغییرات در تارهای صوتی
• دردهای ناشی از تورم اعصاب در ناحیه کتف
• احساس سنگینی سر و تنگی نفس و ناراحتی کلی
• تب و لرز

معمولا هنگامی که سرطان اتفاق می افتد ( در مراحل اولیه سرطان ) بافت های داخلی ریه درگیر می شوند. همانطور که ذکر شد 90 در صد افراد مبتلا به سرطان ریه سیگاری بوده اند ، اما ممکن است برخی از اشخاص مبتلا به سرطان ریه به هیچ وجه سیگاری نبوده و هیچ مصرف دخانیات نداشته اند. دراین موارد دلیل اصلی ابتلا به بیماری سرطان ریه را نمی توان تشخیص داد.

دلایل ابتلا به بیماری سرطان ریه

در اکثر موارد سرطان ریه ناشی از مصرف دخانیات است اما مواردی وجود دارد که خطر ابتلا به بیماری سرطان را افزایش می دهند که عبارتند از:

• پرتودرمانی
• فیبروز ریه
• بیماری های ساده ریوی و عفونت ریه
• در معرض گازهای سمی مثل رادون و… قرار گرفتن
• بیماری هایی که سیستم ایمنی را درگیر می کنند مثل بیماری ایدز
• ستنشاق دود آتش ناشی از فر ، شومینه ، سوختن زغال و… .

درمان سرطان ریه

درمان سرطان ریه یک موضوع بسیار گسترده می باشد، که علی رغم پیشرفت علم و تکنولوژی، سرطان ریه از سرطان های کُشنده به شمار می رود. شیوه درمان این بیماری بسته به میزان پیشرفت بیماری، وضعیت جسمانی بیمار، سلامت وی، سابقه های بیماری، توانایی تحمل و قدرت جسمانی بیمار می باشد. که با توجه به شرایط و وضعیت بیمار باید شیوه درمانی صحیح انتخاب شود.

چرا سلول سرطانی می شود ؟
شایع ترین روش های درمانی امروزه عبارتند از:

• برداشتن تومور یا توده سرطانی در ریه، یا برداشتن کل ریه
• شیمی درمانی
• پرتو درمانی

درمان سرطان ریه از طریق جراحی

درمان جراحی برای سرطانی انجام می گیرد که هنوز در مراحل اولیه اش باشد و به حالت پیشرفته تبدیل نشده است. در حقیقت هدف از  انجام جراحی، برداشتن سلول های بدخیم کوچکی هستند که هنوز به سایر نقاط انتقال نیافته اند. در این روش تومور بوسیله جراحی برداشته می شود. اگر غدد لنفاوی موجود در سینه نیز درگیر شده باشند، غدد لنفاوی نیز برداشته خواهند شد. این عمل با بیهوشی عمومی انجام می گیرد. در این عمل سعی می شود که فقط بافت های آسیب دیده ریه برداشته شود. پزشک متخصص قبل از اقدام به این عمل برآورد می کند که بقیه ریه سالم توانایی انجام فرایند تنفس را دارد یا خیر. در صورتی که پاسخ منفی باشد، این روش درمانی مناسب بیمار نخواهد بود. در این عمل پزشک سینه ی بیمار را می شکافد تا به توده یا تومور دسترسی پیدا کند.

درمان سرطان ریه بوسیله شیمی درمانی

شیمی درمانی عبارتست از استفاده از داروهای شیمایی بصورت خوراکی یا تزریقی. شیمی درمانی یک روش برای درمان انواع سرطان به شمار می رود. در این روش سلول های بدخیم به کلی نابود می شوند یا از رشد و نمو آن ها جلوگیری می شود. با این روش می توان سرطان را با بصورت کلی یا جزئی درمان نمود. در صورتی که سرطان ریه از مراحل اولیه، خارج شده باشد و برداشتن تومور از طریق جراحی امکان پذیر نباشد، از این روش درمانی استفاده می شود. استفاده از داروهای شیمیایی عوارضی مثل حالت تهوع و استفراغ، آسیب های پوستی، ریزش مو، خستگی، کم خونی، بی حسی و یا مور مور شدن اعضای بدن و.. را به دنبال دارد.
بیش تر بخوانید

درمان سرطان ریه بوسیله پرتودرمانی

پرتو درمانی عبارتست از تاباندن اشعه هایی با پرتو بالا به ناحیه درگیر شده. تاباندن اشعه هایی مثل آلفا و بتا و گاما و ایکس باعث نابودی سلول های سرطانی می شوند. همچنین استفاده از پرتودرمانی باعث جلوگیری از متاستاز خواهد شد. تعداد جلسات پرتو درمانی بنا به وضعیت سرطان و وضعیت بیمار تعیین می شوند.

برخی از خدمات کلینیک فوق تخصصی آنکولوژی آروین عبارتست از :

• درمان سرطان
• غربالگری سرطان
• بخش اورولوژی
• شیمی درمانی
• رادیوتراپی
• قلب

علل سرطان ریه

بیشمار دلایل برای ابتلا به سرطان ریه می توان نام برد. اما مهم ترین های آن شامل استعمال سیگار، استنشاق رادون و سایر موارد را می توان نام برد. در ادامه به تفصیل به این موارد اشاره شده است.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن بزرگترین عامل خطر سرطان ریه است و مسئول بیش از 70 درصد از موارد است. دود تنباکو حاوی بیش از 60 ماده سمی مختلف است که سرطان زا شناخته شده است و اگر روزانه بیش از 25 نخ سیگار بکشید، 25 برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری به سرطان ریه مبتلا می شوید.
در حالی که سیگار کشیدن بزرگترین عامل خطر است، استفاده از انواع دیگر محصولات تنباکو نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه و سایر انواع سرطان، مانند سرطان مری و سرطان دهان را افزایش دهد. این محصولات عبارتند از:
سیگار برگ
تنباکو پیپ
اسناف (نوعی پودر تنباکو)
جویدن تنباکو
همچنین کشیدن سیگار شاهدانه با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه مرتبط است. بیشتر افراد سیگاری شاهدانه را با تنباکو مخلوط می کنند. در حالی که آن ها نسبت به افرادی که سیگار معمولی تمایل کمتری به کشیدن تنباکو دارند، معمولا عمیق تر استنشاق می کنند و دود را برای مدت طولانی تری در ریه های خود نگه می دارند.
تخمین زده شده است که کشیدن 4 نخ از سیگارهای خانگی حاوی ترکیبی از تنباکو و حشیش ممکن است به اندازه کشیدن 20 نخ سیگار به ریه ها آسیب برساند. حتی کشیدن حشیش بدون مخلوط کردن آن با تنباکو بالقوه خطرناک است. این به این دلیل است که حشیش همچنین حاوی موادی است که می تواند باعث سرطان ریه شود.

سیگار کشیدن غیر فعال
اگر سیگار نمی کشید، قرار گرفتن مکرر در معرض دود تنباکوی دیگران (سیگار کشیدن غیر فعال) می تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد.

 رادون

رادون یک گاز رادیواکتیو طبیعی است که از مقادیر ناچیزی اورانیوم موجود در تمام سنگ ها و خاک ها به دست می آید. گاهی اوقات می توان آن را در ساختمان ها نیز یافت. اگر رادون تنفس شود، می تواند به ریه های شما آسیب برساند، به خصوص اگر سیگاری هستید. همچنین میتواند موجب مرگ نیز بشود.

مواجهه شغلی و آلودگی

قرار داشتن در معرض بسیاری از مواد شیمیایی و موادی که در صنعت ها و شغل های متفاوت استفاده میشوند، امکان دارد موجب ابتلا به بیماری سرطان ریه شود. این مواد شیمیایی عبارتند از:

آرسنیک
آزبست
بریلیم
کادمیوم
دود زغال سنگ و کک
سیلیس
نیکل

تحقیقات همچنین نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض دود گازوئیل در طول سالیان طولانی خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهد. یک مطالعه نشان داده است که اگر در منطقه ای با سطوح بالای گازهای اکسید نیتروژن که بیشتر توسط اتومبیل ها و وسایل نقلیه دیگر تولید می شود، زندگی می کنید، خطر ابتلا به سرطان ریه در شما حدود 33 درصد افزایش می یابد.

انواع سرطان ریه

سرطانی که از ریه ها شروع می شود سرطان اولیه ریه نامیده می شود.زمانی که سرطان از ناحیه ی دیگری در بدن به ریه ها متاستاز می کند، به آن سرطان ریه ثانویه اطلاق می شود. دو شکل اصلی سرطان ریه اولیه وجود دارد که بر اساس نوع سلول هایی که سرطان در آنها شروع به رشد می کند طبقه بندی می شوند:
• سرطان ریه غیر سلولی – شایع ترین شکل، که بیش از 87٪ موارد را شامل میشود و خود به سه شاخه تقسیم میشود: کارسینوم سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوم یا کارسینوم سلول بزرگ.
• سرطان ریه سلول کوچک – یک نوع کمتر شایع است که معمولا سریعتر از سرطان ریه غیر سلول کوچک گسترش می یابد.
نوع سرطان ریه شما تعیین می کند که کدام درمان توصیه می شود.

سرطان ریه بیشتر چه کسانی را تحت تاثیر قرار میدهد؟

سرطان ریه عمدتا افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، در افراد کمتر از 40 سال نادر است و بیش از 4 نفر از هر 10 نفری که به سرطان ریه مبتلا می شوند، 75 ساله و بالاتر هستند.
اگرچه افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند نیز ممکن است به سرطان ریه مبتلا شوند، اما سیگار کشیدن شایع ترین علت ابتلا به سرطان ریه میباشد(حدود 72 درصد موارد). این به این دلیل است که سیگار کشیدن شامل استنشاق منظم مواد سمی مختلف است.

تشخیص سرطان ریه

برای تشخیص سرطان ریه در ابتدا پزشک معالج شما در مورد سلامت عمومی و علائم شما سؤال خواهد کرد و سپس شما را معاینه میکند. همچنین با استفاده از دستگاهی به نام اسپیرومتر میزان هوای تنفسی و خروجی شما را اندازه گیری میکند.
همچنین ممکن است برای بررسی علائم احتمالی مانند عفونت قفسه سینه انجام آزمایش خون تجویز شود. سایر آزمایشات عبارتند از:

تصویر برداری از قفسه سینه با اشعه ایکس

رادیوگرافی قفسه سینه معمولاً اولین آزمایشی است که برای تشخیص سرطان ریه استفاده می شود. اکثر تومورهای ریوی در اشعه ایکس به صورت یک توده سفید مایل به خاکستری ظاهر می شوند.
با این حال، اشعه ایکس قفسه سینه نمی‌تواند تشخیص قطعی بدهد، زیرا اغلب نمی‌تواند بین سرطان و سایر بیماری‌ها، مانند آبسه ریه (مجموعه‌ای از چرک که در ریه‌ها ایجاد می‌شود) تمایز قائل شود. به همین دلیل حتما باید به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید تا به صورت دقیق بیماری شما را با استفاده از آزمایشات پیشرفته تر تشخیص دهد.

سی تی اسکن

سی تی اسکن معمولاً آزمایش بعدی است که بعد از اشعه ایکس قفسه سینه در نظر گرفته میشود و از اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل بدن شما استفاده می کند.
قبل از انجام سی تی اسکن، یک تزریق برای شخص بیمار استفاده میشود که حاوی رنگ مخصوصی به نام ماده کنتراست و به بهبود کیفیت تصاویر کمک می کند. اسکن بدون درد است و 10 تا 30 دقیقه طول می کشد.

پت اسکن

اگر نتایج سی تی اسکن نشان دهد که شما در مراحل اولیه سرطان دارید، انجام پت اسکن برای تشخیص بهتر سرطان ریه توصیه میشود. پت اسکن یا تومورگرافی کامپیوتری می تواند محل وجود سلول های سرطانی فعال را نشان دهد. این می تواند به تشخیص و انتخاب بهترین روش درمان کمک کند.
قبل از انجام پت اسکن، یک ماده رادیواکتیو به شما تزریق می شود و سپس شما را روی یک تخت به داخل پت اسکنر میفرستند که دستگاه مخصوص این نوع تصویربرداری میباشد. پت اسکن بدون درد است و 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

برونکوسکوپی و بیوپسی

اگر سی تی اسکن نشان دهد که ممکن است در قسمت مرکزی قفسه سینه شما سرطان وجود داشته باشد، ممکن است به شما برونکوسکوپی پیشنهاد شود. برونکوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد تا داخل مجاری هوایی شما را ببیند و نمونه کوچکی از سلول ها را برای بررسی بیماری بردارد.
در حین برونکوسکوپی، یک لوله نازک با یک دوربین در انتهای آن، به نام برونکوسکوپ، از دهان یا بینی، پایین گلو و به مجاری تنفسی عبور داده می شود. همچنین قبل از شروع به شما مسکن برای کمک به آرامش و بی حسی موضعی برای بی حس کردن گلو تزریق میشود. این روش حدود 30 تا 40 دقیقه طول می کشد.

اسکن سونوگرافی اندوبرونشیال

این روش ترکیب برونکوسکوپی با اسکن اولتراسوند میباشد و همانند برونکوسکوپی، به پزشک اجازه می دهد تا داخل مجاری هوایی شما را ببیند. همچنین با این روش میتوان غدد لنفاوی را در مرکز قفسه سینه پیدا کند تا پزشک بتواند از آنها بیوپسی بگیرد. این روش حدود 90 دقیقه زمان میبرد. غدد لنفاوی بخشی از شبکه ی عروق و غدد هستند که در سراسر بدن پخش می شوند و به عنوان قسمتی از سیستم ایمنی بدن محسوب میشوند. بیوپسی ازغدد لنفاوی می تواند نشان دهد که آیا سلول های سرطانی در آنجا رشد می کنند یا نه و از چه نوع هستند.

انواع دیگر بیوپسی

ممکن است نوع دیگری از بیوپسی به شما پیشنهاد شود. این ممکن است نوعی بیوپسی همراه با جراحی باشد، مانند توراکوسکوپی، مدیاستینوسکوپی یا بیوپسی که با استفاده از سوزن وارد شده از طریق پوست شما انجام می شود.
1- توراکوسکوپی
توراکوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می دهد ناحیه خاصی از قفسه سینه شما را معاینه کند و از بافت و مایع نمونه برداری کند و قبل از انجام آن به بیهوشی عمومی نیاز است. در این روش دو یا سه برش کوچک در قفسه سینه شما ایجاد می شود تا یک لوله (شبیه برونکوسکوپی) به قفسه سینه شما وارد شود. پزشک از لوله برای بررسی داخل قفسه سینه و گرفتن نمونه بافت استفاده می کند. سپس نمونه ها برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شوند. پس از توراکوسکوپی، ممکن است لازم باشد یک شب در بیمارستان بمانید، به این دلیل که مایع تخلیه شده از ریه شما بازسازی شود.
2- مدیاستینوسکوپی
مدیاستینوسکوپی به پزشک اجازه می دهد تا ناحیه بین ریه های شما را در مرکز قفسه سینه (مدیاستینوم) بررسی کند. برای این آزمایش، باید یک بیهوشی عمومی انجام شود و چند روز در بیمارستان بمانید. پزشک یک برش کوچک در پایین گردن شما ایجاد می کند تا بتواند یک لوله نازک را به قفسه سینه شما وارد کند. این لوله دارای یک دوربین در انتهای آن است که پزشک را قادر می سازد داخل قفسه سینه شما را ببیند. آن‌ها همچنین می‌توانند در طول این روش از سلول‌های غدد لنفاوی شما نیز نمونه بگیرند. غدد لنفاوی آزمایش می شوند زیرا معمولاً اولین جایی هستند که سرطان ریه به آن گسترش می یابد.
3-بیوپسی سوزنی از راه پوست
در این روش از یک بی حس کننده موضعی برای بی حس کردن پوست استفاده می شود. سپس پزشک از سی تی اسکن استفاده می کند تا سوزن را از طریق پوست شما به داخل ریه و به سمت محل تومور مشکوک هدایت کند. این سوزن برای برداشتن مقدار کمی از بافت از یک تومور مشکوک استفاده می شود تا بتوان آن را در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار داد.

خطرات بیوپسی

مانند همه روش‌های پزشکی، بیوپسی ریه با خطر کمی از عوارض مانند پنوموتوراکس همراه است و این زمانی اتفاق می افتد که هوا از ریه به فضای بین ریه ها و دیواره قفسه سینه نشت می کند. همچنین این موضوع می تواند به ریه فشار وارد کند و باعث فروپاشی آن شود.
پزشکی که بیوپسی را انجام می دهد از خطرات احتمالی موجود آگاه خواهد بود و باید قبل از موافقت با انجام این روش، تمام خطرات را به طور مفصل برای بیمار توضیح دهند. مثلا در صورت ابتلا به پنوموتوراکس، ممکن است علائمی مانند تنگی نفس ناگهانی داشته باشید که باید تحت نظر قرار بگیرید.
اگر پنوموتوراکس اتفاق بیفتد، می توان آن را با استفاده از یک سوزن یا لوله برای خارج کردن هوای اضافی درمان کرد و به ریه اجازه داد دوباره به طور طبیعی منبسط شود.

غربالگری سرطان ریه

در حال حاضر هیچ برنامه ملی غربالگری سرطان ریه وجود ندارد. با این حال، کارآزمایی‌ها و مطالعات در حال ارزیابی اثربخشی غربالگری سرطان ریه هستند، بنابراین ممکن است در آینده تغییر کنند.

درمان سرطان ریه

درمان بستگی به نوع جهش سرطان، میزان گسترش آن و میزان سلامت عمومی شما دارد. اگر این بیماری زود تشخیص داده شود و سلول های سرطانی در یک منطقه کوچک محدود شده باشند، ممکن است جراحی برای برداشتن ناحیه آسیب دیده ریه توصیه شود. اگر جراحی به دلیل سلامت عمومی شما نامناسب باشد، ممکن است به جای آن رادیوتراپی برای از بین بردن سلول های سرطانی توصیه شود. در صورتی که سرطان بیش از حد گسترش یافته باشد که جراحی یا رادیوتراپی موثر نباشد، معمولاً از شیمی درمانی استفاده می شود. داروهایی نیز وجود دارند که به عنوان درمان های هدفمند شناخته می شوند. آنها سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند و تغییرات خاصی را در داخل یا اطراف این سلول ها ایجاد میکنند که به رشد آنها کمک می کند. درمان های هدفمند نمی توانند سرطان ریه را درمان کنند اما می توانند گسترش آن را کاهش دهند.

میزان موثر واقع شدن درمان سرطان ریه

سرطان ریه معمولاً علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند تا زمانی که از طریق ریه ها یا سایر قسمت های بدن پخش شود. این بدان معناست که دانستن اینکه در این بیماری درمان موثر واقع شده یا خیر کار راحتی نیست. حدود 1 نفر از هر 3 نفر مبتلا به این بیماری حداقل 1 سال پس از تشخیص زندگی می کند و حدود 1 نفر از هر 20 نفر حداقل 10 سال زندگی می کند.
با این حال، بسته به میزان گسترش سرطان در زمان تشخیص، میزان بقا بسیار متفاوت است. تشخیص زودهنگام می تواند در این مورد بسیار حائز اهمیت باشد.

پرسش و پاسخ سرطان ریه

سوال : من مدتی است که قلیان می کشم و ترس از این دارم که به سرطان ریه مبتلا شوم می خواستم بدونم چه افرادی به سرطان ریه مبتلا می شوند ؟

پاسخ : متاسفانه سرطان ریه بیشتر در افرادی که از دخانیات مانند سیگار ، قلیان و … استفاده می کنند بیشتر است و بیشتر  افراد بالای 45 سال به سرطان ریه مبتلا می شوند.بعد از مصرف دخانیات دومین دسته افرادی هستند که در معرض آلودگی هوا قرار دارند.