سرطان معده درمان تشخیص و پیشگیری از سرطان معده – آروین کلینیک
سرطان معده پنجمین کنسر مرگبار است. افراد با نوع سبک زندگی، سابقه خانوادگی و غذاهای مورد استفاده در خطر قرار می‌گیرند. ضمناً سن و سابقه بیماری معده و سو هاضمه هم می تواند از علایم سرطان باشد. خوشبختانه با وجود پزشکان حاذق و مراکز درمانی معتبر راه های تشخیص و درمان سرطان معده به سرعت قابل انجام است. سرطان معده ، بیشتر از نوع آدنوکارسینوم ، با شیوع کمتر انفوم ،لیومیوسارکوم است .
علل سرطان معده
علت شایع مرگ ناشی از سرطان در جهان است و بیشترین میزان بروز آن در ژاپن ، چین و اروپای شرقی دیده می شود.ششمین سرطان شایع در بریتانیا است ( میزان بروز 15 در هر 100 هزار نفر ) .نسبت ابتلای مردان به زنان حدود 2 به 1 است . سن معمول تظهر بیش از 50 سالگی است .شیوع سرطان آنتر و تنه معده رو به کاهش است در حالی که سرطان کاردیا و محل اتصال مری به معده رو به افزایش است.
- با عفونت هلیکوباکترپیلوری و گاستریت آتروفیک همراهی دارد.
- جهش های خط سلول های جنسی درئی- کادهرین ، در سرطان معده منتشر ارثی.
- رژیم غذایی حاوی مقادیر بالای غذاهای دودی و فرآوری شده ، نیتروز آمینها ، مصرف دخانیات ، الکل.
- گروه خونی A ( خطر نسبی 1.2 برابر ).
- آنمی پرنیشز
- سابقه گاسترکتومی ناکامل
- لنفوم نوع MALT ، رابطه علی بسیار شدیدی با عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارد.
علائم سرطان معده
مراحل اولیه اغلب بدون علامت است در مراحل بعدی ، سیری زودرس ، بی اشتهایی ، تهوع ، درد اپی گاستر و هضم نشدن غذا ، کم خونی و خون ریزی گوارشی وکاهش وزن. علائم متاستاز : تورم شکم (آسیت)، زردی (درگیری کبد).
معاینه سرطان معده
مراحل دیر رس : توده ناحیه اپی گاستر ، آسیت.
در انتشار متاستازی نشانه های نام گذاری شده به نام افراد خاص بروز می کند
- غدد لنفاوی ویرشو یا علامت تروازیه : غدد لنفاوی قابل لمس در حفره سوپراکلاویکولارچپ.
- غدد لنفاوی خواهر ماری ژوزف : غدد لنفاوی متاستازی در ناف
- تومور کروکنبرگ : متاستاز به تخمدان
تشخیص سرطان معده
آندوسکوپی بخش فوقانی دستگاه گوارش : با بیوپسی چندین ربع از تمام زخم های معده.
سونوگرافی آندوسکوپیک : عمق تهاجم به معده (مرحله T ) و درگیری غدد را ممکن می سازد .
لاپاراسکوپی برای مرحله بندی : بررسی از نظر انتشار موضعی یا از راه صفاق را ممکن می سازد.
پاتولوژی : ماکروسکوپی : نوع پولیپوئید ، اولسری یا اینفیلتراتیو (تقسیم بندی بورمن)در صورت انتشار گسترده ممکن است لینیتیس پلاستیکا (معده شبیه به بطری چرمی با مشک ) ایجاد شود .
میکروسکوپی : انواع روده ای منتشر.
درمان سرطان معده
جراحی سرطان معده: جزء اصلی درمان سرطان درمراحل زود رس بیماری است .گاسترکتومی کامل یا ناکامل ( به مبحث گاسترکتومی مراجعه شود ).تشریح غدد لنفاوی به صورت D1 که شامل غدد N1 اطراف معده است و D2 در برگیرنده حلقه غدد لنفاوی N2 است .گاسترکتومی های کامل و D2 ، با افزایش مرگ و میر و موربیدیتی همراهند .برای مرحله بندی دست کم به وجود 15 غده لنفاوی نیاز است .
درمان تسکینی در سرطان معده: به عنوان مثال ، گاستروژژونوستومی یا استنت گذاری برای حفظ تغذیه از راه دهان .
غیر جراحی در سرطان معده: مشخص شده است شیمی درمانی نئوادجونت میزان بقا را بهبود می بخشد ( کار آزمایی MAGIC ، در شیمی درمانی ترکیبی ، میزان پاسخ بالاتر است .
عوارض سرطان معده
خونریزی از بخش فوقانی دستگاه گوارش، کم خونی کمبود آهن ، دیسفاژی و انسداد خروجی معده از عوارض این بیماری است. عوارض زودرس و دیر رس گاسترکتومی مانند سندرم ، دامپینگ ، اسهال ، کمبود ویتامین B12 .
پیش آگهی
عموماً بد است و میزان بقای 5 ساله در کل حدود 20 درصد ( در ژاپن 60 درصد ) است در بیمارانی که تومور در مراحل اولیه جراحی میشوند ، میزان بقا بالا تر است .
پیشگیری از ابتلا به سرطان معده
دلایل ایجاد سرطان معده هنوز به طور قطعی مشخص نشده اما با رعایت موارد زیر می توانید از ابتلا به سرطان معده جلوگیری کنید .
- تغذیه مناسب : استفاده زیاد از میوه و سبزیجات برای جلوگیری از هر نوع بیماری بسیار کمک کننده است .
- عدم مصرف از سیگار و هر نوع دخانیات : استفاده از دخانیات ابتلا به هر نوع سرطان به ویژه سرطان معده رو افزایش می دهد.
- در صورت هر نوع بیماری مانند سوزش معده یا رفلاکس معده بهتر است سریعاً اقدام به درمان کنید .
- در صورت مبتلا به بیماری هلیکوباکترپیلوری مبتلا هستید می توانید آنتی بیوتیک مصرف کنید.
سرطان معده و جزئیات کاملترسرطان معده
در قرن حاضر با وجود گسترش تکنولوژی رفاه و آسایش بهتری نسبت به گذشته داریم اما مشکلات جدیدی مانند سرطان معده و انواع دیگر سرطان گریبان انسان‌ها را گرفته است. معده در وسط و قسمت بالایی شکم قرار دارد. هضم غذا به عهده این ارگان از بدن است. یک جهش در سلول‌های معده (معمولا پوشش داخلی دیواره معده) به ایجاد تومور منجر میشود. این سلول‌های سرطانی معمولا از پوشش داخلی دیواره معده آغاز می شوند تا با مرور زمان به عمق دیواره‌ها نفوذ میکنند.
مراحل پیشروی سرطان معده
در ابتدای تشکیل سرطان معده به راحتی قابل درمان است. پس دقت به کوچک‌ترین علایم به درمان آسان آن کمک می کند. هر چه این بیماری پیشرفته‌تر و طولانی مدت باشد سرطان معده بدخیم خواهد شد. هرچه دیرتر سرطان تشخیص داده شود ممکن است به نقاط دیگر بدن هم سرایت پیدا کند.
سرطان معده در ابتدا با نام مرحله کارسینومای درجا و از یک سلول غیر طبیعی در دیواره معده آغاز میشود. مرحله بعدی رسماً سرطان معده در بدن فرد ایجاد شده است. این بیماری در قسمت مری و بالای معده مشاهده می شود.
در مرحله دوم پیشروی اوج می‌گیرد و به اعماق دیواره نفوذ می کند. ممکن است غدد لنفاوی هم درگیر این بیماری شوند. با گذشت زمان لایه های مری و معده کاملاً درگیر خواهد شد.
مرحله آخر و خطرناک سرطان معده با درگیری در قسمت ریه، غدد لنفاوی، کبد و دیواره شکم همراه است.
سرطان معده متاستاتیک چیست؟
با پیشروی سرطان معده امکان درگیری سایر اندام‌های بدن نیز وجود دارد. این مراحل باعث ایجاد توموری جدید در خارج از ناحیه معده میشود. این سلول‌های جدید شبیه تومور معده هستند. برای درمان این تومورها با عنوان سرطان معده درمان میشود و به نام سرطان معده متاستاتیک شناخته میشود.
علل ایجاد سرطان معده چیست؟
عوامل بسیاری موجب سرطان معده می شوند. اولین نشانه‌های بیماری در دی ان ای سلول معده بروز میکند. علل ایجاد سرطان می تواند شامل: سابقه خانوادگی، مصرف بیش از حد نمک، خوردن مواد سرخکردنی، استعمال سیگار، اضافه وزن بیش از حد، بدن عفونی با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، کاهش اسید معده با دارو، سابقه جراحی و زخم معده، بیماری گاستریت آتروفیک (ضعف در لایه داخلی معده)، پولیپ معده و احتمالاً چندین فاکتور دیگری که هنوز کشف نشده‌اند.
باکتری هلیکوباکتر پیلوری چه تاثیری روی سرطان معده دارد؟
در اینجا لازم است در مورد باکتری هلیکوباکتر پیلوری (اچ.پیلوری) توضیحاتی داده شود. این باکتری یکی از عوامل ایجاد زخم معده است. هر چه سن بالا می‌رود امکان ابتلا به این باکتری افزایش می‌یابد. هیلوباکتر بیشترین تاثیر را در سرطان معده در قسمت تحتانی به وقوع می‌پیوندد، دارد. هر فردی بیشتر در معرض این باکتری باشد احتمال سرطان افزایش می‌یابد. با از بین رفتن باکتری امکان ابتلا به سرطان معده کاهش می‌یابد. باید عنوان شود که این مورد هنوز کاملا اثبات نشده است.
علایم و نشانه های هشداردهنده سرطان معده چیست؟
با توجه به اینکه سرطان معده اسم دلهره آوری دارد اما نباید ترس به دل راه داد. در ابتدا با هوشیاری و دقت از نشانه‌های سرطان معده اطلاع پیدا کنید. توصیه می شود با مشاهده چندین مورد از علایم به پزشک متخصص مراجعه کنید.
نشانه های این بیماری شامل:
- حالت تهوع دائمی با استفراغ همراه با خون
- ورم شکم ناشی از انباشت مایعات
- کاهش اشتها و احساس سیری
- کاهش وزن بیش از اندازه و بدون دلیل
- درد شکم مبهم و بدون دلیل بالای ناف
- سوزش سردل
- زردی پوست و سفیدی چشم
- خون در مدفوع یا مدفوع سیاه رنگ
- بلع غذا با مشکل همراه خواهد بود و اصطلاحاً به آن دیسفاژی می گویند
- کم خونی (پرنیسیوز) در مردان به دلیل فیزیولوژیشان نشانه مهمی است
- وجود توده در شکم
- جمع شدن مایعات در شکم( آسیت)
- احساس نفخ بعد از خوردن غذا
- سوزش در قلب به صورت شدید و مداوم
- احساس ضعف و خستگی
- گروه خونی +A
- خون در مدفوع
- استفراغ خون آلود و شدید
- زردی پوشت و چشم
در صورت بروز هر یک از موارد بالا بهتر است که فورا به پزشک مراجعه کنید ممکن است شما 2 یا تعداد بیشتر از علائم بالا را داشته باشید اما بعد از انجام آزمایش تست سرطان معده شما منفی باشد پس با وجود هر یک از علائم بالا به هیچ وجه به این فکر نکنید که صد در صد مبتلا به سرطان هستید.
انواع سرطان معده
آدنوکارسینوما: حدود 90 تا 95 درصد از انواع سرطان معده آدنوکارسینوم هستند. این سرطان ها از سلول های غده ای در داخلی ترین پوشش معده (مخاط) ایجاد می شوند. تقریبا بیشتر سرطان های معده تشخیص داده شده کارسینوم میباشد و خیلی کم پیش می آید که بیمار به انواع دیگر آن مبتلا شده باشد.
2 نوع اصلی آدنوکارسینوم معده وجود دارد:
- نوع روده ای آرامتر پیشرفت میکنند و راحتتر درمان میشوند. سلول های سرطانی احتمال بیشتری دارد که تغییرات ژنی خاصی داشته باشند که ممکن است امکان درمان با دارو درمانی هدفمند را فراهم کند.
- نوع پراکنده تمایل به رشد سریعتر دارد. نسبت به نوع روده ای کمتر شایع است و درمان آن سخت تر است.
انواع دیگر از سرطان معده که میتوانند از معده شروع شوند عبارتند از:
- تومورهای استرومایی دستگاه گوارش
این تومورهای غیر معمول در شکل های متفاوت اولیه سلول های دیواره معده به نام سلول های بینابینی کژال شروع می شوند. برخی از تومورهای استرومایی دستگاه گوارش به دیگر نواحی و بخش های بدن نیز گسترش پیدا میکنند. البته این نوع تومور میتواند هر بخشی از دستگاه گوارش را درگیر کند اما محل اولیه شروع آن بیشتر در ناحیه معده است. - تومورهای نورواندوکرین (از جمله کارسینوئیدها)
نورواندوکرین از سلول های معده یا بخش هایی از دستگاه گوارش شروع شده و از برخی جهات مانند سلول های عصبی و در برخی دیگر مانند سلول های هورمون ساز ( غدد درون ریز) عمل میکند. بیشتر این تومور ها تمایل به گسترش آهسته دارند اما برخی نیز به سرعت گسترش یافته و بیشتر نقاط بدن را درگیر میکنند.
- لنفوم ها
سرطان لنفوم در سلول های لنفوسیت در سیستم ایمنی بدن شروع میشود و ممکن است در هر بخشی از بدن شروع به سرطانی شدن کند اما برخی از آنها از دیواره معده شروع به ساخت و تقسیم سلول سرطانی خواهند کرد درمان و بهبود این نوع سرطان بستگی به نوع لنفوم و دیگر موارد خواهد داشت.
سن مبتلایان به سرطان معده
سرطان معده حدود 16 درصد از کل مرگ های ناشی از سرطان را شامل میشود. سنین مختلف با توجه به ژنتیک و سبک زندگیشن ممکن است به سرطان معده دچار شوند. به طور معمول از شصت سال به بالا باید با حواس جمع تری به علایم دقت کنند. گفته میشود افراد زیر چهل سال در معرض خطر کمتری هستند. با توجه به آمار جهانی ایرانیان ده سال زودتر به این بیماری دچار میشوند. مردان در خطر بیشتری نسبت به زنان قرار دارند.
شاید جالب باشد که بدانید آسیایی‌ها، ساکنین جزایر اقیانوس آرام، آفریقایی‌ها، اسپانیایی‌ها بیشتر از سایرین در معرض بیماری قرار می‌گیرند.
سرطان معده در کودکان
با توجه به اینکه بیماری‌های گوارشی در کودکان به نسبت شایع‌تر است پس والدین نباید در ابتدا به سرطان معده شک کنند. باید عنوان شود که خانواده‌ها با حواس جمع به علایم این بیماری توجه کنند. علت بروز این بیماری در کودکان ناشناخته است و دلایلی مانند شرایط محیطی و ارثی از جمله مواردی است که عنوان میشود.
نشانه‌های سرطان معده بدخیم در کودکان مانند بزرگسالان است. علایمی مانند کم خونی آنمی، دل درد، استفراغ، تهوع، اسهال، بی‌حالی را شامل میشود. کودکان نیز مانند افراد بالغ باید تحت نظر پزشک متخصص، معاینه شوند. آزمایشات آنها متفاوت از سایرین نیست.
در کدام مناطق ایران سرطان معده بیشتر مشاهده میشود
در جهان شیوع سرطان معده در مردان دو برابر زنان گزارش شده است. در سال‌های اخیر میزان این سرطان در آمریکا کاهش داشت. آمارها نشان از شیوع بیشتر سرطان معده پیشرفته در مناطق شمال و شمال غرب ایران دارد. متخصصان متعقدند که شرایط ژنتیکی و عادات غذایی در گسترش این نوع سرطان در مناطق گفته شده تأثیرگذار است.
رژیم غذایی غلط مانند نوشیدن چای داغ، مصرف کم سبزی و میوه، سیگار، استفاده زیاد از غذاهای شور و ترش و سایر عوامل به تشدید این بیماری کمک میکند. وجود باکتری هلیکوباکتر پیلوری یکی از مهم‌ترین دلایلی که حدس زده میشود در این مناطق باعث دردسر شده است.
با توجه به روند روبه افزایش سرطان باید غربالگری و آزمایش‌های تشخیصی جدی گرفته شود. ایران تست غربالگری با دستورالعمل خاصی ندارد تنها کاری که میتوان در این شرایط انجام داد آندوسکوپی از افراد مشکوک به این بیماری است.
مناطقی که بیشترین میزان ابتلا به سرطان معده را دارند شامل: اردبیل همواره یکی از مناطق درگیر با این بیماری عنوان میشود، خراسان رضوی، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی و غربی
چند راه برای تشخیص کلینیکی سرطان معده وجود دارد؟
با مشاهده مجموعه‌ای از علایم بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با بررسی و شرح حال به درک درستی از وضعیت خود برسید. باید عنوان شود که بیشتر علایم گفته شده ممکن است برای بیماری‌هایی گوارشی به جز سرطان معده باشند.
اولین راه در تشخیص سرطان آزمایشات تخصصی است. سوابق خانوادگی و ژنتیک هم در این مرحله نقش تعیین کننده‌ای دارد. روش های متعددی برای تشخیص سرطان در ایران وجود دارد. بهترین راه این است که در بدو ایجاد سرطان معده این بیماری تشخیص داده شود. تصویربرداری، آندوسکوپی، نمونه برداری از موارد تشخیص سرطان معده است.
معاینه فیزیکی و سابقه سلامتی
معاینه فیزیکی بدن برای بررسی سلامت عمومی بدن شامل بررسی علائم بیماری، مانند توده یا هر چیز دیگری که غیرعادی به نظر می رسدبررسی تاریخچه سلامت بیمار، بیماری های گذشته ، درمان هایی که تاکنون انجام داده است میتواند کمک بسزایی به وی کند.
سی تی اسکن
روشی که مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن، از زوایای مختلف گرفته می شود. تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس ساخته شده اند. رنگ ممکن است به داخل ورید تزریق شود یا بلعیده شود تا به اندام ها یا بافت ها کمک کند واضح تر نشان داده شوند. به این روش توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری کامپیوتری نیز گفته می شود.
تصویربرداری با سی تی اسکن از زوایا مختلف معده صورت می‌گیرد. نتیجتا یک تصویر سه بعدی با کیفیت از معده و اندازه تومورهای آن به دست می آید. پی ای تی سی تی اسکن (پت اسکن) یک تصویربرداری برای بررسی گسترش سرطان است. در واقع با این روش ویژگی‌های متابولیک و آناتومیک تومورهای بدخیم به طور دقیق و با جزئیات قابل تصویربرداری است.
رادیوگرافی معده
یک روش تصویربرداری به نام رادیوگرافی معده وجود دارد که باید قبل از شروع، ماده‌ای به نام سولفات باریوم میل شود. معده با این ماده پوشانده میشود و در نتیجه با اشعه ایکس تصویر خوبی از سطح داخلی بدست می‌آید. این روش به تشخیص سرطان معده منجر میشود.
ام آر آی
آم آی آر برای تشخیص سرطان معده بدخیم یا خوش خیم با وجود گران قیمت بودن، مناسب است. با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی تصویر واضحی از تومورها ظاهر میشود که در هیچکدام از روش‌های دیگر قابل مشاهده نیست. در این روش به وضوح رگ‌ها، غضروف و عصب قابل رویت است. در آم آی آر باید به این نکته دقت شود که اضافه وزن زیاد ممکن است در روند آزمایشات (به دلیل جا نشدن در دستگاه) اختلال ایجاد کند.
آندوسکوپی
یکی از مواردی که به راحتی میتوان سرطان معده را تشخیص داد آندوسکوپی است. یک لوله که در انتهای آن دوربین نصب میشود وارد بدن بیمار میشود. تصاویر گرفته شده به تشخیص سرطان معده کمک میکند. بعضی از مواقع تکه ای از بافت مشکوک حین آندوسکوپی برای آزمایشات تکمیلی برداشته میشود. گاهی اوقات نیاز است که همراه لوله اندوسکوپ یک کاوشگر نیز وارد معده شود. این کاوشگر امواج صوتی ایجاد و به تشخیص تومور سرطانی کمک میکند.
از این روش برای بررسی داخل مری و دوازدهه (بخش ابتدایی روده کوچک) و بررسی وجود شرایط غیرعادی آن انجام میگردد. یک آندوسکوپ (لوله ای نازک و روشن) از دهان عبور می کند و از گلو به مری می رود و وجود هرگونه توده ، تومور و ناهنجاری را شناسایی میکند.
مطالعات شیمی خون
روشی که در آن از یک نمونه خون برای اندازه گیری مقدار مواد خاصی که توسط اندام ها و بافت های بدن در خون آزاد میشود ، استفاده میشود. مقدار غیرمعمول (بیشتر یا کمتر از حد طبیعی) یک ماده در خون می تواند نشانه بیماری باشد.
شمارش کامل سلول خونی (CBC)
در این روش مجددا نمونه گیری از خون شروع میشود و در آن موارد زیر بررسی میشود:
- شمارش گلبول های سفید، گلبول های قرمز، پلاکت ها
- مقدار هموگلوبین موجود در خون ( هموگلوبین مسئول انتقال اکسیژن در خون است)
بلعیدن باریوم
مجموعه ای از اشعه ایکس برای شفافیت و تصویربرداری از مری و معده. بیمار مایعی می‌نوشد که حاوی باریم (یک ترکیب فلزی سفید نقره‌ای) است. این مایع مری و معده را می پوشاند و عکسبرداری با اشعه ایکس انجام می شود. به این روش سری GI بالایی نیز می گویند.
نمونه برداری
با نمونه برداری از بافت های مشکوک میتوان آنها را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار داد و از سرطانی بودن یا نبودن آنها در جهات درمان سرطان معده استفاده نمود. نمونه برداری از معده معمولا در طول آندوسکوپی انجام می شود.
نمونه بافت ممکن است برای اندازه گیری تعداد ژن های HER2 و میزان پروتئین HER2 بررسی شود. اگر ژن های HER2 بیشتر یا سطوح پروتئین HER2 بالاتر از حد طبیعی باشد، سرطان HER2 مثبت نامیده می شود. سرطان معده HER2 مثبت ممکن است با آنتی بادی مونوکلونال که پروتئین HER2 را هدف قرار می دهد، درمان شود.
سایر روش‌های تشخیصی
شمارش سلول‌های خونی در آزمایشات تکمیلی نقش تعیین کننده‌ای دارد. آزمایش دم و بازدم بیمار مشکوک به سرطان معده در یک لوله مخصوص به تشخیص کمک میکند. مارکر تومور یکی از آزمایشات تشخیص سرطان معده است. با توجه به اینکه یکی از علایم سرطان معده وجود خون در مدفوع بود پس آزمایش از مدفوع نیز یک روش تکمیلی است.
بعد از اینکه تشخیص داده شد به سرطان معده مبتلا هستید چه خواهد شد؟
قبل از شروع درمان خیلی مهم است که پزشکان در ابتدا مبتلا این موضوع شوند که سلول های سرطانی تا چه حد گسترش یافته و کدام بخش ها را درگیر کرده اند. برای اینکار نیازمند انجام یکسری از آزمایشات میباشد تا در ابتدا مقدار گسترش و سپس نوع درمان را تشخیص دهیم.
آزمایشات زیر برای سنجش مقدار گسترش سرطان معده انجام میشود:
- سونوگرافی آندوسکوپی: در این روش آندوسکوپ از طریق دهان یا رکتوم وارد بدن میشود. آندوسکوپ ابزاری نازک و لوله ای است که به سر آن یک دوربین برای نشان دادن مسیر و مشکلات درونی معده نصب شده است. یک کاوشگر نیز در انتها آندوسکوپ برای ارسال امواج صوتی نصب شده است تا با ارسال پژواک و بازخورد آنها باعث تشکیل تصاویری از نمای داخلی بافت های بدن شود این روش آندوسونوگرافی نام دارد.
- سی تی اسکن ( کت اسکن): روشی که مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن مانند قفسه سینه، شکم یا لگن را از زوایای مختلف می گیرد. تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس ساخته شده اند. رنگ ممکن است به داخل ورید تزریق شود یا بلعیده شود تا به اندام ها یا بافت ها کمک کند واضح تر نشان داده شوند. به این روش توموگرافی کامپیوتری، توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری کامپیوتری نیز گفته می شود.
- پت اسکن (اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون): این فرآیند روشی برای یافتن سلول های تومور بدخیم در بدن میباشد. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو به داخل سیاهرگ تزریق می شود. اسکنر PET در اطراف بدن می چرخد و تصویری از محل مصرف گلوکز در بدن ایجاد می کند. سلول‌های تومور بدخیم در تصویر روشن‌تر نشان داده میشوند، زیرا نسبت به سلول‌های طبیعی فعال‌تر هستند و گلوکز بیشتری می‌گیرند. اسکن PET و سی تی اسکن ممکن است همزمان انجام شود. این PET-CT نامیده می شود.
- ام آر آی توسط گادولینیم: روشی که با استفاده از آهنربا، امواج رادیویی و کامپیوتر، مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن تهیه می کند. ماده ای به نام گادولینیوم در رگ تزریق می شود. گادولینیوم در اطراف سلول های سرطانی معده یا هر نقطه دیگر بدن که سرطانی است جمع می شود بنابراین آنها در تصویر روشن تر نشان داده می شوند. به این روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی هسته ای نیز گفته می شود.
- لاپاروسکوپی: یک روش جراحی برای بررسی اندام های داخل شکم برای بررسی علائم بیماری که در آن برش‌های کوچکی در دیواره شکم ایجاد میشود و لاپاراسکوپ (لوله‌ای نازک و روشن) در یکی از برش‌ها قرار می‌گیرد. ابزارهای دیگر ممکن است از طریق همان برش ها یا سایر برش ها برای انجام روش هایی مانند برداشتن اندام ها یا نمونه برداری از بافت برای بررسی علائم سرطان زیر میکروسکوپ وارد شوند. یک محلول ممکن است روی سطح اندام های شکم اعمال شود و سپس برای جمع آوری سلول ها برداشته شود. این سلول ها نیز برای بررسی علائم سرطان زیر میکروسکوپ بررسی می شوند.
سرطان معده چطور درمان می شود؟
درمان سرطان معده با جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، شیمی پرتو درمانی صورت می‌گیرد. جراحی با درصد قابل قبولی در ابتدای بیماری به درمان کمک می کند. این جراحی در ابعاد کوچک و بزرگ قابل اجراست. جراحی های سرطان معده با برداشتن توده با بافت سالم اطراف آن به همراه غدد لنفاوی درگیر صورت می‌گیرد.
متاسفانه در این شرایط طحال بیمار نیز برداشته می شود. یک جراحی کلی و سنگین هم وجود دارد که مری، غدد لنفاوی نزدیک به مری، روده کوچک در این جراحی برداشته خواهد شد.
گاهی با صلاحدید جراح باید کل معده برداشته شود. در این شرایط مری به روده کوچک متصل میشود.
اگر توده سرطانی مسیر معده را گرفته باشند. جراح مسیر مری به معده یا بلعکس را توسط تیوپی برای بلع راحتتر متصل می کنند. گاهی برای برداشتن توده سرطانی از لیزر استفاده میکنند. روش دیگری هم برای رفع انسداد وجود دارد. معده را به بخشی از روده کوچک متصل می کنند تا حرکت غذا آسان شود.
اندوسکوپی یکی از بهترین راههای برداشتن توده سرطانی در ابتدای بیماری است. جراح در این روش بدون برش‌های مرسوم در عمل‌های سنگین و فقط با یک لوله کار را به پایان می‌رساند.
شیمی درمانی به سه روش خوردن، ورود دارو مستقیما به اعضای شکم، تزریق به ورید و مایع نخاع صورت می‌گیرد. شیمی درمان قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و بعد از جراحی برای نابودی کامل سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا در سرطان معده با یک لوله باریک مستقیما دارو وارد اندام شکم میشود.
پرتو درمانی از اشعه ایکس برای نابودی سلول‌های سرطانی بهره می‌گیرد.
ترکیب دو روش شیمی درمانی و پرتو درمانی یک روش دیگری به نام شیمی پرتو درمانی را ایجاد کرده است. برای کاهش ریسک ابتلا مجدد بعد از جراحی از این روش بهره می‌برند.
ایمونوتراپی با استفاده از داروهایی خاصی سیستم ایمنی بیمار به مبارزه با سلول‌های سرطانی می‌پردازد.
مراحل درمان سرطان معده به چه صورت است؟
بسیاری درمان ها میتوانند باعث از بین رفتن و درمان سرطان معده شوند. نوع درمانی که پزشکتان انتخاب میکند بستگی به مدت ابتلا شما به بیماری سرطان معده و همچنین نوع و مقدار پیشرفت آن دارد. سرطان میتوانند از مرحله خفیف تا پیشرفته متفاوت بوده و راههای درمانی متفاوتی نیز داشته باشد که عبارتند از:
مرحله 0: در این مرحله از ابتلا پوشش داخلی معده شما دارای گروهی از سلول های سرطانی است که امکان دارد به سرطان معده منجر گردد که در این مرحله شما با یک جراحی ساده درمان خواهید شد. پزشک ممکن است جهت بهبودیتان بخشی یا تمام معده و همچنین غدد لنفاوی مجاور اندام های کوچکی که بخشی از سیستم مبارزه با میکروب بدن شما هستند را بردارد.
مرحله I: در این مرحله، شما یک تومور در پوشش معده خود دارید و ممکن است به غدد لنفاوی شما گسترش یافته باشد. همانند مرحله 0، احتمالاً برای برداشتن بخشی یا تمام معده و غدد لنفاوی مجاور، جراحی خواهید داشت. معمولا جراحی در این مرحله نیز باعث بهبود بیمار خواهد شد. همچنین ممکن است در برخی موارد به شیمی درمانی برای از بین بردن باقی مانده سلول های سرطانی نیز نیاز داشته باشید تا درمانتان کامل گردد.
شیمی درمانی در درمان سرطان معده با استفاده از داروهایی شیمیایی باعث از بین رفتن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن میشود و بیماریتان را بطور کامل درمان میکند و مانع گسترش آن به دیگر بخش های بدن میشود.
مرحله II : در این مرحله سرطان به لایه های عمیق تر معده نفوذ کرده است و ممکن است باعث آلود شدن لنف های و بافت های دیگر بدن نیز شده باشد. در این مرحله نیز درمان اصلی ابتدا جراحی است برای برداشتن قسمت و یا تمامی بخش های معده است. در این مرحله به احتمال خیلی زیاد به شیمی درمانی قبل و بعد از جراحی نیاز خواهید داشت.
مرحله III: در این قسمت سلول های سرطانی سرطان معده به تمامی لایه های آن نفوذ کرده و همچنین سایر اندام های نزدیک مانند طحال یا روده را نیز درگیر کرده اند اما ممکن است تومورها هنوز کوچکتر بوده و نتوانسته باشند به عمق غدد لنفاوی نفوذ کنند. در این زمان جراحی همزمان با شیمی درمانی انجام میشود که اگر خیلی خوش شانس باشید میتوانید آن را کاملا درمان کنید و اگر نه حداقل میتوان علائم بیماری را کاهش داد در این روش تمامی معده برداشته خواهد شد.
چنانچه نتوان برای شما جراحی را تجویز کرد احتمالا باید شیمی درمانی و پرتو درمانی را با توجه به شرایط بیماری و شرایط بدنیتان برای بهبود سرطان معده انجام دهید.
مرحله IV: در این مرحله آخر، سرطان به اندام هایی مانند کبد، ریه ها یا مغز گسترش یافته است. درمان آن بسیار سخت‌تر است، اما پزشک میتواند به مدیریت آن کمک کند و تا حدودی علائم را تسکین دهد.
چنانچه تومور باعث بسته شدن قسمتی از دستگاه گوارش و معده شما شده باشد ممکن به روش های زیر درمان شوید:
- با استفاده از لیزر موجود روی آندوسکوپ که از گلو وارد میشود تومور را از بین میبریم
- یک لوله فلزی نازک بنام استنت که میتواند از بین معده ،مری، روده گذر کرده و بخش های سرطانی را از بین ببرد.
- جراحی بای پس معده برای ایجاد مسیر در اطراف تومور
- جراحی برای از بین بردن بخشی از معده
در این مرحله نیز ممکن است از شیمی درمانی، پرتودرمانی یا هر دو استفاده شود. همچنین ممکن است درمان هدفمند دریافت کنید. این داروها به سلول های سرطانی حمله می کنند، اما به سلول های سالم آسیب نخواهند رساند که در نتیجه باعث کاهش عوارض جانبی خواهد شد
پیشرفت سرطان معده
سرطان معده در طی سالیان متمادی به کندی رشد می کند. قبل از ایجاد یک سرطان واقعی، تغییرات پیش سرطانی اغلب در پوشش داخلی (مخاط) معده رخ می دهد. این تغییرات اولیه به ندرت باعث ایجاد علائم می شوند، بنابراین اغلب شناسایی نمی شوند.
سرطان‌هایی که از بخش‌های مختلف معده شروع میشوند میتوانند علائم مختلفی ایجاد کنند و معمولاً پیامدهای متفاوتی دارند. محل سرطان نیز می تواند گزینه های درمانی را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، سرطان هایی که از محل اتصال دستگاه گوارش شروع می شوند یا در آن رشد می کنند، معمولاً مانند سرطان های مری مرحله بندی و درمان می شوند.
راههای پیشگیری از سرطان معده
همانطور که می دانید پیشگیری همیشه بهتر از درمان بوده است. سرطان معده بدخیم علاوه بر اینکه بر روحیه افراد تاثیر می‌گذارد هزینه های قابل توجهی هم دارد. این سرطان میتواند بر اندام‌های کناری، غدد لنفاوی، لوزالمعده، مری و معده تأثیر گذارد. حتی ممکن است با خون به کبد، شش و سایر اندام‌ها نفوذ کند.
به تعبیری با دستگاه لنفاوی به کل بدن هم سرایت پیدا میکند. با اینکه به صورت صد در صد عوامل ایجاد سرطان معده مشخص نیست اما رعایت چند مورد توسط پزشکان توصیه میشود تا حتی الامکان از بروز سرطان جلوگیری به عمل آید.
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده بهتر است موارد زیر را رعایت کنید.
- از نوشیدن الکل پرهیز شود.
- به تناسب اندام اهمیت دهید. اگر وزن خیلی کم یا وزن خیلی بالایی دارید با پزشکتان در رابطه با کنترل وزن صحبت کنید و سعی کنید وزنتان را در حد مناسب نگه دارید نه آنقدر چاق باشید که سلامتتان را به خطر بیاندازید و نه آنقدر لاغر که ضعیف باشید و توانایی انجام کاری را نداشته باشید.
- مصرف گوشت قرمز و مشتقات فرآوری شده آن را کاهش دهید.
- از فست فودها و غذاهای آماده در حد امکان استفاده نکنید.
- تغذیه نوزادان با شیر مادر به پیشگیری از سرطان کمک می کند.
- بیش از اندازه به مصرف مکمل های غذایی تکیه نکنید.
- به ورزش اهمیت ویژه بدهید.
- رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات داشته باشید.سعی کنید که از میوه و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود استفاده کنید میوه و سبزیجات سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان ها هستند که به شدت به درمان و جلوگیری از سرطان معده شما کمک میکنند.
- غذاهایی شور و دودی را کاهش دهید. برای در امان ماندن از سرطان معده ،حتما معدتان را از گزند غذاهای دودی و نمکی که مستقیما پس از بلع با سلول های معده در تماس هستند ایمن نگه دارید. استفاده اینگونه مواد غذایی را به یکبار در ماه محدود کنید.
- از استعمال مواد مخدر و سیگار خودداری کنید. چنانچه به استعمال دخانیات مخصوصا تنباکو اعتیاد دارید حتما مصرف آن را محدود کنید و آنرا کاملا ترک نمایید. اگر هم که تابحال به سمت دخانیات نرفته اید توصیه میکنم که هیچگاه نیز به سمت آن نروید و سلامتیتان را تضمین کنید.
مراجعه به پزشک متخصص
در زمان مشاهده علایم در ابتدا با حفظ خونسردی با مشورت با پزشک عمومی یا خانوادگی خود بپردازید. بعد از اطمینان حاصل کردن از اینکه به بیماری گوارشی دیگر مبتلا نیستید به متخصص رادیوتراپی انکولوژی مراجعه کنید. باید به تاریخچه بیماری خود واقف باشید تا به سوالات پزشک به درستی پاسخ بدهید.
صحبت در مورد شرح حال خود نیز کمک ویژه‌ای میکند. اگر لازم بود حتماً فردی به عنوان همراه داشته باشید. توجه داشته باشید روزهای اول مشاهده علایم سرطان معده یکی از فرصت‌های طلایی است که نباید از دست برود. سؤال‌های مدنظرتان را حتما بپرسید و نکات مبهم را حل کنید. متخصصان با آگهی و تجربه کافی بهینه‌ترین راهکار را ارائه خواهند داد. خوشبختانه روزانه روش‌های جدیدی برای درمان سرطان معده ایجاد میشود.